YAZININ BAŞLIĞINI SİZ KOYUN

2023- 2024 eğitim- öğretim yılında 1. Sınıfa kaydolan öğrenci sayısı 1,5 milyona yaklaştı. Sınıftaki öğrenci ortalamasını 30 kabul edersek yaklaşık 50 bin sınıf öğretmeni 1. Sınıf okutuyor demektir. Uyum haftasının akabinde okullar açıldı, isteyen veliler öğretmen tercihinde bulundu. Okulun idarecileri diğer öğretmenlere çaktırmadan okullarda özel sınıflar oluşturuldu. Bazı arkası güçlü olmayan velilerin tercihleri geri çevrilmiştir.

Bu hafta 1. Sınıfı okutan öğretmenlerimiz veli toplantısı yapmaya başlamışlardır. Bazı sınıfların ihtiyaç listeleri uzundur. Sınıfın ihtiyaçlarını gidermek oldukça maliyetlidir. Orta düzeyde bir sınıfa, bilgisayar, yazıcı, perdeler, dolaplar, okuma setleri vs alınsa maliyet 50 bin liradan aşağıya olmaz. Bu durum velilere ek gider oluşturacaktır.

Sorunlar sadece sınıfın eksiklerini gidermek değildir. Sınıf öğretmeni bir taraftan öğrencilerini tanımaya çalışırken bir taraftan da o çocukların velilerini de tanımalıdır. Öğrencilerin bazıları tabii olarak şikâyetlerle eve döneceklerdir. " Helikopter aile tipleri" vardır. Bu tür veliler hiç yerinde durur mu? Hemen harekete geçecek, öğretmeni arayacak, idareye gidecek, duruma göre şikayetini yapacak, çocuğunu korumaya alacaktır. Konu gelmişken bu konuyu inceleyen ve ortaya eserler koyan toplum bilimcilerinin aile tipleri ile ilgili tanımlamalarına bakalım.

OTORİTER EBEVEYNLİK

Otoriter ebeveyn tutumu kuralları ebeveynlerin belirlediği ve sebebi ne olursa olsun çocuğun bu kurallara uyma zorunluluğunun olduğu, aksi takdirde cezalandırıldığı tutumdur. Bu tür ebeveynlikte genellikle ebeveynler katı kuralların mantığını açıklamazlar ya da açıklamakta zorluk çektikleri için kısıtlı ve tatmin etmeyen açıklamalarda bulunurlar.

2-.DEMOKRATİK EBEVEYNLİK

Demokratik ebeveyn tutumu, kuralları barındırsa da bu kurallar mantıksız katı kurallar değildir. Daha çok çocukla ortak anlaşma esasına dayanır. Ebeveynler bu kuralların ne işe yaradığını çocuğa anlatırlar ve çocuğun bu beklentileri karşılayamaması durumunda da hoşgörülü davranırlar, cezalandırıcı bir tavır sergilemezler.

3-İHMALKAR EBEVEYNLİK

Bu türdeki ebeveynler çocuklarının fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarının farkında değillerdir ve bu konuda ihmalkar davranırlar. Çocuktan beklentileri neredeyse yoktur ve onunla yok denecek kadar zayıf bir iletişim kurarlar. Dolayısıyla bu şekilde yetişen çocuk içine kapanık, özgüveni ve öz kontrolü düşük olur; daima korku içinde, stres altında hisseder. İlerleyen zamanlarda yanlış yollara sapma ihtimali yüksektir.

4.HELİKOPTER EBEVEYNLİK

Helikopter ebeveyn çocuğunu daima helikopter gibi gözler ve aşırı koruyucu davranarak onun hayatına sürekli müdahale eder. Bu türdeki ebeveynler çocuğun sağlığı ve güvenliği konusunda aşırı endişelidirler ve bu durum ilerleyen dönemlerde çocuğun aileye aşırı bağımlı olmasına sebep olur.

. Başka veli tipleri de vardır. Bu sayfaya konu ile ilgili bütün bilgileri ortaya koyacak değiliz. Yukardaki tanımlamalardan bize uyan "Demokratik Ebeveynlik" tir. Bizim çocukluk çağımızda "Otoriter Ebeveynlik" hakimdi. Neler çektiğimizi biliriz. Türk aile yapısında bu bağlamda büyük değişiklikler olmuştur.Demokrat aile olmanın yanında; sşırı demokrat olmak, çocuğun her istediğini yerine getirmek, çocuğu şımartmak, bolca para vermek ya da helikopter gibi çocuğun her tarafını sarmak ...gibi tutum ve davranışlardan şiddetle kaçınmak gerekir. Sonradan tamir edilmesi mümkün olmayan yaralar başımıza gelebilir.

Bir hatıramı kısaca anlatıp yazıma son vermek istiyorum.

Yaklaşık 8 yıl önce yeni aldığım bir ara sınıf vardı. Öğrencimin birisiyle anneannesi ilgileniyor. Çocuk eve "terli ve kirli" gidiyormuş. Bunu şikayet konusu yaparak yanıma gelmişti.

Kadını karşıma alarak;

- Ne güzel! Torununuz teneffüsün ve öğle arasının hakkını veriyor, koşuyor, oynuyor arkadaşlarıyla, düşüyor, kalkıyor, kavga etmeyi öğreniyor, kendinde savunma mekanizması geliştiriyor, enerjisini atıyor dedim. Bu etkinlikleri dışarda özel yaptırmaya kalksanız maliyeti ebeyce yüksek olur, torununuzu TEBRİK ediniz dedim.

Kadın hiç cevap vermeden ve de yüzünü asarak gitti. Kısa zaman sonra çocuğu alıp başka okula gitti. Halbuki benim anlattıklarım gerçek şeylerdi. Selam ve Dua ile...

14.09.2023

M.Cemal TOMAR

Araştırmacı Yazar.