USTA İLE SOHBET: ENFLASYON

– Usta be!

– Evet?

– ‘Enflâsyon’ diyorlar, o ne demek?

– Nereden icap etti bu soru?

– Öylesine sordum da…

–Tek kelime ile fiyatların artması demek…

– Hangi malların fiyatları bunlar?

– Tek bir malın değil. Ülkedeki çok sayıdaki malların aylık fiyatları ‘TÜİK’ denilen Türkiye İstatistik Kurumu veya başka bir kuruluş tarafından takip ediliyor ve oradan bir sonuç çıkarılıyor. Aylık fiyat hareketi (artma veya azalma) ve buradan da yıllık fiyat hareketlerine ulaşılıyor.

– Anlamadım ya…

– Peki. Şimdi sana basitçe anlatayım. Herkesin enflasyonu farklı…

– Olur mu öyle?

– Olur, olur… Bal gibi olur. Bak, dinle! Çok kişinin doğru dürüst telaffuz bile edemediği o kelime, yani enflasyon, biraz önce de söyledim, ‘fiyat artışı’ demek. Bir de ‘hayat pahalılığı’ var… Çok kişi enflasyonu, ‘hayat pahalılığı’ olarak algılıyor. İkisi aynı şey değil…

– Yani?

– Bak! Sen sigara içiyor musun?

– Hayır.

– Diyelim ki 5 liralık bir sigara 10 liraya çıktı. Fiyat yüzde yüz arttı. Bu sigara içen için enflasyondur. Sen içmediğine göre, senin enflasyonun sıfır.

– Peki, bu ‘hayat pahalılığı’ değil mi?

– Sigara içen için enflasyon yüzde yüzdür, ama o kişinin geliri de yüzde yüz artmış ise, enflasyon vardır, ama kişinin maddi refah durumunda bir değişiklik yoktur. Yani hayat pahalığı söz konusu değildir. Yani günde bir paket sigara içiyorsa, mevcut geliri ile yine bir paket içiyordur. Görünürde rakamlar büyümüştür, ama reel bir değişme yoktur.

– Yani?

– Seni benim basitleştirerek anlattığım örnekleri anlayabildin mi? Dediğim şu: Herkesin enflasyonu farklıdır.

– Eeee, şey yani…

– O zaman sana daha sonra biraz daha anlatayım…

– Peki usta…