Şinasi KARA
TOPLUMSAL SINIFLAR VE SİYASET
M.Ö. 4. yüzyılda yaşamış, Makedonyalı Büyük İskenderin hocası Aristo, toplumdaki sınıfları üçe ayırıyordu. Üst, Orta ve Alt Sınıf. Aradan 2400 yıl geçti. Bu sınıflamada değişen bir durum olmadı. Toplumlar, üst, orta ve alt sınıf olarak tasnif edilebilir.
Ekonomideki üretim yapısı değiştikçe, sınıfları oluşturanların nitelikleri de değişiyor. Örneğin, tarım toplumunda, üst sınıfı toprak sahipleri oluşturuyor. Sanayi üretim aşamasına geçince, üst sınıfı sermaye sahipleri oluşturuyor. Orta sınıf, emek geliri yanında, en az emek geliri kadar mülkiyet gelirine sahip bireylerden oluşuyor.
Günümüzde, orta sınıfın tayininde ekonomik gösterge TASARRUF dur. Tasarruf edebilen insanlar, orta sınıfı oluşturuyor. Alt sınıf ise, tasarruf edemiyor. Sadece emek gelirleri var. Zar-zor geçiniyor.
Orta sınıfı güçlü olan toplumlar, gelişiyor ve güçleniyor. Orta sınıf, siyasi otoriteyi tayin eder. Orta sınıf, genişlediği ölçüde DEMOKRATİK ANLAYIŞ yerleşir. Orta sınıfın zayıf olduğu toplumlarda, demokrasi yerleşemez ve işleyemez.
1. Orta sınıfı tükenmiş, zengin azınlıkların oluşturduğu üst sınıf, zenginliklerini koruyucu siyasi gücü destekler. Diktatörlük doğar. Günümüzdeki az gelişmiş ülkelerinde asker kaynaklı diktatörlerin iktidarı ele almasının gerisinde, toplumsal yapıdaki bozulma vardır.
2. Mevcut siyasi otorite, orta sınıfın gelişmesini sağlıyor ise, iktidarını korur. Orta sınıfın gelişmesi için, alt sınıftan yukarı doğru geçişlerin fazla olması gerekiyor. Yani, orta sınıfdan üst sınıfa geçiş vardır. Alt sınıftan orta sınıfa geçiş vardır. Böyle bir durum yaşanıyor ise, mevcut siyasi otoriteyi hiç bir güç yıkamaz.
3. Orta sınıfın zayıflaması, mevcut siyasi otoriteyi zora sokacaktır. Krallık rejimlerinde isyanların nedeni orta sınıftaki insanların alt sınıfa düşmesidir. Orta sınıftan alt sınıfa düşmenin göstergeleri vardır.
-Önce mülkiyet gelirleri azalır. Onu, mülkiyet kaybı takip eder. Gelir vergilerinin belli bir limiti vardır. Bu limit aşılınca, vergiler servet vergisine dönüşür. Servet vergisi uygulayan siyasi otorite, iktidarda kalamaz.
-Enflasyon bir çeşit, nakit servetin vergilenmesidir. Orta sınıf kendini enflasyona karşı koruyabilir. Koruyamaz ise, orta sınıf zayıflamaya başlar. Ve arayışa düşer.
-Nitelikli emek gelirlerinde düşme de diğer bir göstergedir. Zira, eğitimli emek gelirine sahip olanlar orta sınıfı oluşturuyor.
Orta sınıftan alt sınıfa düşmeler başlamış ise mevcut siyasi otoriteyi hiç bir güç ayakta tutamaz.