Sokağa çıkma yasağının devam ettiği Cizre'de çatışmalar sona ererken 60 günün bilançosu kaosun boyutlarını ortaya koydu. Binlerce insanın evini barkını terk ettiği ilçede yaşanan çatışmalar dolayısıyla aralarında çocuklarında olduğu 23 sivil, 19 asker ve polis hayatını kaybetti. Çatışmaların bir diğer tarafında ise resmi rakamlara göre 654 PKK’li öldü. İlçede objektiflere takılan görüntüler ise alt ve üst yapının çöktüğünü, tahribatın boyutlarını gözler önüne seriyor.

Evler yakılıp yıkıldı araçlar kullanılamaz hâle geldi

Şırnak'ın Cizre ilçesinde 14 Aralık saat 23.00 itibari ile ilan edilen sokağa çıkma yasağı devam ederken ilçede çukur ve barikatların olduğu Yafes, Sur, Cudi ve Nur mahallelerinde yaşanan çatışmalarda birçok ev ya yandı ya yıkıldı ya da kullanılamaz hale geldi. Cadde ve sokaklarda barikat olarak kullanılan yüzden fazla araç da kullanılamaz durumda.

100 binin üzerinde göç yaşandı

İki ay önce Cizre’de yasağın ilan edilmesine saatler kala halk, kalabalık gruplar halinde yollara düşerek ilçeden ayrıldı ve şimdiye kadar devam eden göç sonucunda 150 bin nüfuslu ilçeden 120 yirmi bine yakın insan ayrıldığı belirtiliyor.

Asker ilçe merkezine indikten sonra çatışmalar şiddetlendi

Yasağın başladığı 14 Aralık gecesi Cizre’de sessizlik hâkim iken diğer gün patlama ve silah sesleri art arda geldi. Asker ve polisler Cudi ile Nur mahallelerinin hâkim noktalarına ve tepelere yerleştirdikleri zırhlı araçların ardından her iki mahalleye bakan ve arka kısımlarda yer alan tepelerden inerek mahalle içlerine inip ev ev arama yapmaya başladı ve ardından çatışmalar giderek şiddetlendi.

Çatışmalar ilçenin yüzde 75’lik nüfusunu barındıran 4 mahallede yoğunlaştı

Cizre’nin yaklaşık yüzde 75’lik nüfusunu oluşturan en kalabalık mahallelerden Cudi, Nur, Sur ve Yafes’te peşi sıra şiddetli patlama ve silah sesleri 60 gün boyunca eksik olmadı. Bu mahalleler, yasağın başladığı ilk günlerde büyük oranda boşalırken yasağın son bir haftasında her dört mahallede neredeyse yok denecek kadar sivil insan kaldı. Zaten söz konusu bu mahallelerde ilk günlerden bu yana elektrik ve su kesintisi yaşanıyordu.

Halkın stokladığı yiyecekler tükendi

İmkânsızlıktan ve sokaklardaki barikat ve çukurlardan dolayı evlerinden çıkamayan insanlar, yasaktan önce stokladıkları gıda ve yaşam malzemelerinin tükenme noktasına gelmesiyle ihtiyaçlarını karşılamada çok büyük sıkıntılar çekti. Diğer mahallelerde olanlar ise açmalarına izin verilen üç market ve fırınlardan ihtiyaçlarını karşılamaya çalıştı. Ama PKK'lilerin iş yerleri açık olan esnafı tehdit etmesi sıkıntıları daha da arttırdı.

Kale, Dağkapı, Alibey ve Dicle mahalleleri de çatışmalardan etkilendi

Çukur ve barikatların olmadığı Kale, Dağkapı, Alibey ve Dicle mahalleleri de yaşanan çatışmalardan olumsuz etkilendi. Bu mahallelere farklı tarihlerde PKK'lilerin sızması ve polis ve askerlere yönelik yaptıkları saldırılar sonucu 30'dan fazla havan ve bomba atar mermisi düşüp birçok kişinin ölmesi ve yaralanmasına yol açarken aralarında cami ve okullarında bulunduğu birçok ev ve iş yerinde de hasar oluştu.

İslami STK'lar halka gıda ve yaşam malzemeleri ulaştırmaya çalıştı

Evlerini terk edenlerden oluşan ve söz konusu olan Kale, Alibey, Dağkapı ve Şah mahallelerindeki 8 camiye yerleşen onlarca aile, İslami STK'ların verdikleri gıdalar ve yaşam malzemeleri ile hayatlarını sürdürmeye çalışıyor. Bu insanların tek bekledikleri de yasağın sonlanması ve evlerine geri dönebilmeleri. Tabi dönüşlerinde nasıl bir tabloyla karşılaşacakları ise büyük bir soru işareti.

Tarihi camiler, hastane ve okullar tahrip edildi

14 Aralık'tan bu yana ilçede devam eden sokağa çıkma yasağında farklı tarihlerde gerçekleşen saldırılarda Cizre Devlet Hastanesinin farklı bölümlerine on adet roket atar mermisi isabet etti. Patlamalarda hastanede tahribat oluşurken 2'si Nur Mahallesi biri Alibey 3’ü Cudi Mahallesi olmak üzere toplam altı okul da ya yakıldı ya da kurşun veya roket atar mermilerinin hedefi olup zarar gördü. Dağkapı Mahallesi’nde bulunan tarihi Seyyidan Camii’ne havan topu isabet etmesi sonucu ise büyük hasar oluştu. Yine Nur Mahallesi’nde bulunan Hacı Seyfettin Camii ile Cudi, Yafes, Sur ve Nur mahallelerinde bulunan kimi camiler kullanılamaz hale geldi. Kale Mahallesi’nde bulunan Şeyh Seyda Camii’nin minaresi ve duvarlarına 2 havan topu isabet etti. Yasağın ilk günlerinde PKK'liler Yafes Mahallesi’nde bir ambulansı kaçırarak içindeki tüm ilaç ve malzemeleri alarak kaçtı. Nur Mahallesi’nde bulunan ve Cizre'nin en büyük oteli olan Mem u Zin yakılırken Başak Oteli de yaşanan patlama sonucunda tamamen yıkıldı.

PKK’lilerin kendi yaralılarını tedavi ettiği taziye evinde çok sayıda kişi yakalandı

Yasağın farklı günlerinde Cudi Mahallesi’nde PKK'nin hem yaralılarını tedavi ettiği hem de silah depoladığı bir taziye evi ile Reyhan Sokakta bulunan ve patlayıcı imalatının yapıldığı 2 katlı eve yapılan operasyonda birçok silah ile patlayıcı ele geçirildi. Mezbaha Sokakta bulunan sağlık ocağında ise ölen birçok PKK’li bulunurken çok sayıda da yaralı yakalandı. Nur Mahallesi’nde Dalmış Petrol arkasında bulunan bir ev ile Yafes Mahallesi’ndeki bir başka eve yapılan baskında, PKK'nin buraları yaralılarını tedavi etmek için kullandığı tespit edilirken bu evlerde sedye, sağlık cihazları ile çok miktarda ilaç ele geçirildiği öğrenildi.

PKK’lilerin gıda stokuna ulaşıldı

Öte yandan Cudi ve Nur mahallelerinin farklı noktalarında PKK'lilerin yasaktan önce el koyduğu bir marketin gıda TIR’ındaki malzemeler ile yasaktan önce gıda stoku yapılan birçok evde yüklü miktarda yiyecek ve içecek ele geçirildi.

Bodrum ve burada ölenlerin sayısının fazla olduğuna dair yaptığımız haberler sonraki günlerde ortaya çıkan görüntülerle teyit edildi

23 Ocak Cumartesi günü Cudi Mahallesi Bostancı Caddesinde bulunan 23 numaralı beş katlı binanın bodrum katında 20’nin üzerinde yaralı PKK'lilerin olduğu bildirildi. Tabi yerel kaynaklardan edindiğimiz bilgiler hem birkaç bodrumun olduğu hem de buralardaki PKK’li sayısının çok daha fazla oluşuydu. Nitekim ilerleyen günlerde düzenlenen operasyonda ölenlerin isim listesine ulaşıldığında bu sayının 100’e yakın olduğu ortaya çıktı.

Bodrumlarda; üst düzey PKK’liler, Alman, Sırp, Rus ve kaçırılan asker ile polisler yan yandaydı

Cudi ile Sur mahallelerinde bulunan 3 farklı binanın bodrum katında; PKK'nin Cizre'deki silahlı gruplarından sorumlu olan Mamo kod adlı Mustafa Duymak isimli kişi, Cizre Halk Meclisi Eş Başkanı Mehmet Tunç, PKK'nin keskin nişancılarından olan Muhtar ile Amara ve Roza kod adlı sorumlular ve yüzden fazla kişi bulunuyordu. Bunlarla beraber bodrumlarda, yine yasaktan 4 ay önce kaçırılan bir asker ile 10 Aralık’ta hastaneye giderken kaçırılan Cizre Kaymakamının koruması olan Ayhan Kaya ve 4 Alman, 2 Rus ile 2 Sırp keskin nişancısının da olduğu biliniyordu.

Mamo’nun öldüğü, Halk Meclisi Eş Başkanı Mehmet Tunç'un itirafçı olduğu iddia edilirken, Amara ve Muhtarın akıbeti ise bilinmiyor

Söz konusu bodrumlara düzenlenen baskında Mamo kod adlı kişinin öldüğü belirtilirken Cizre Halk Meclisi Eş Başkanı Mehmet Tunç'un yaralı olarak teslim olup itirafçı olduğu iddia ediliyor. Operasyonda Amara kod adlı kişinin de yakalananlar arasında olduğu iddia edilirken yaralandığı öğrenilen Muhtar kod adlı PKK’linin ise akıbeti bilinmiyor.

Sokak sokak güvenlik tedbirleri alınıyor

Cizre’de hâlihazırdaki durum ise uygulanan sokağa çıkma yasağında güvenlik tedbirlerinin daha sıkı hale getirildiği... Cudi ile Sur mahallelerinin karşısında bulunan Şah Mahallesi’nin Sokak ve caddelerinin neredeyse tamamına asker ve polis ile zırhlı araçların yerleştirildiği görüldü.

Bodrumlara düzenlenen operasyon sonrası ilçede çatışmalar sonlandı

7 Şubat’ta Cudi Mahallesi Bostancı Caddesi ile Beyazıt Sokaktaki binaların bodrum katına yapılan operasyon sonrası Sur Mahallesi Narin sokaktaki diğer bir binanın daha bodrum katında PKK'lilerin olduğu öğrenildi ve 11 Şubat günü sabah saatlerinde yapılan baskın sonrası saat 10.00'da bodrumdaki PKK’liler öldü. Cudi ile Sur mahallelerinin farklı sokak ve caddelerinde bulunan 3 binanın bodrum katındaki PKK'lilerden son grubun öldürülmesi ile çatışmalar bitti.

Bodrumlarda ölen 100’ün üzerindeki PKK’linin içerisinden 3’ü yabancı uyruklu

Bodrumlara yapılan operasyondan sonra şimdiye kadar Cizre Devlet Hastanesine 100’ün üzerinde cesedin götürüldüğü ve halen her 3 bodrumda da cesetlerin olduğu iddia ediliyor. Ölenler arasında 3 yabancı uyruklu kişi bulunurken daha önce de PKK'lilere yapılan baskında bir Sırbistan uyruklu yakalanmış biri de öldürülmüştü.

Çevre illerden 150’nin üzerinde üniversitesi öğrencisi çatışmalar katıldı

Yasak öncesi Cizre'ye başta Van, Diyarbakır ve Batman’dan gelen 150'den fazla PKK’li üniversite öğrencisinin çukur ve barikat olan mahallelere yerleştirildiği ve sonrasında çatışmalara katıldığı biliniyor. Cudi ile Sur mahallelerindeki 3 farklı bodrumda ölenler arasındaki 80 kişinin bu üniversite öğrencilerinden olduğu iddia ediliyor. Bu üniversiteli grubun bir kısmının da son haftalarında çukur ve barikatların olduğu dört mahalleden kaçıp ilçeden ayrılmak isterken Cizre çıkışındaki arama noktalarında yakalanıp gözaltına alındıkları öğrenildi.

Söz konusu mahallelere yeni karakollar inşa ediliyor

Cudi ve Sur mahallelerinde bulunan 3 farklı binanın bodrum katına yapılan operasyonlar sonrası bu mahallelerdeki çukurlar kapatılmaya, barikatlar ise kaldırılmaya başlandı. Özellikle bu iki mahallenin önemli noktalarına karakollar inşa edileceği de daha önceleri açıklanmıştı.

Aralarında bebek, kadın ve yaşlıların olduğu 23 sivil hayatını kaybetti

Şiddetli çatışma ve patlamaların eksik olmadığı Cudi, Nur, Sur ve Yafes mahallelerinde şu ana kadar isimleri belirlenen ve içinde 3 aylık bebek Miray İnce ve 70 yaşındaki Selahattin Bozkurt ile zihinsel engelli olan Hacı Tongut'un da aralarında bulunduğu 23 sivil hayatını kaybetti ve onlarca kişi de yaralandı.

44 bin öğrenci eğitimden oldu

14 Aralık 2015 tarihinden bu yana ilçede bulunan 44 bin civarındaki öğrenci,  süren yasak ve çatışmalardan dolayı okula gidemedi. Öğrencilerden bir kısmı farklı illere gönderilerek telafi eğitimine tabi tutulmaya başlandı.

Şu ana kadar bin 235 bombanın imha edildi

Sokağa çıkma yasağının başladığı 14 Aralık 2015 tarihinden şimdiye sokak ve caddelere döşenen bin 235 bombanın imha edildiği, 678 barikatın kaldırıldığı, 242 çukurun doldurulduğu ve Cizre genelinde 16 bin evin arandığı belirtildi.  Öte yandan sokağa çıkma yasağını ihlal ettikleri gerekçesiyle bine yakın kişiye 220 TL para cezasının kesildiği iddia edildi.

Son 60 günlük süreç içerisinde yaşanan şiddet ve kaos nedeniyle Cizre artık bitkin düştü. Objektiflere yansıyan kareler, kadim kentin içler acısı halini ortaya koyuyor. Mela-i Cezeri’nin manevi mirasını taşıyan Cizre şimdilerde çok yorgun… (İLKHA)