1. Din, gerçek ise öncelikle yerel ve indi olanlardan yavaş yavaş kendini kendini kurtarıp kategorik açıdan evrensel ilkelere ulaşmak üzere ideal metafizik zamanında inşa eder. Onun evrensel ilkeleri bu yüzden metafizik aleme ait temel veriler içerir

2. Gerçek dinin her hakikati Tek Hak olarak Tanrı fikrini sarih olarak işaretler

3. Gerçek Din; insan, Tanrı, yaratılış, hayat, bilgi, öteki dünya, kader, dünya görüşü gibi temel unsurları hakkında kuşatıcı, külli ve kozmik dile sahiptir.

4. Gerçek din, insanı flu değil, çeşitli boyutlarıyla tanımlarken; cinsiyet eril değil parçalı cinsiyet teorilerini kuşatacak şekilde genişletir.

5. Gerçek dinin ibadetleri, zahirde dinin gerçek kurucusunun tanrı karşısındaki ilk davranış hal ve duruşunu, batında ilk zamanda Tanrı-insan karşılaşmasını tiyatral forma sokarken daha metafizik anlamda en son inanç sahibinin son zamanda ve nihai mekandaki Tanrı ile karşılaşmasını modeller.

6. Bu bakımdan Gerçek dinin kurucusunun, "büyülenme", "titreme" ve "bayılma" şeklindeki ilk yaşadığı tecrübeler gerçektir ama bir ideal olarak dindarlar için ulaşılacak mistik tecrübeleri oluşturur.

(Prof. Dr. Mustafa ALICI)