İnsan hayatı tek düze değildir. Yaşadığımız olaylar karşısında memnuniyet duyduğumuz kadar memnuniyetsizliklerimizin de olması çok doğaldır.
Hoşumuza giden şeylere karşı fikir beyan etmek gibi bir alışkanlığı yoktur insanın ama memnuniyetsizliklerimiz karşısında aynı şeyi söylememiz mümkün müdür? Çoğunlukla hayır.
Alışkanlıktan, ya da daha en başından beri böyle gördüğümüz için olsa gerek hoşumuza gitmeyen şeylere karşı eleştirilerimizi ve serzenişlerimizi, nedenini, niçinini pek de araştırmadan, anlayıp dinlemeden anında ortaya dökeriz.
Bu davranış, insan doğası için kaçınılmaz bir şeymİş gibi görünüyor olmasına rağmen mesele tam da bu şekilde değildir.
İnsanın doğru bulmadığı şeyi eleştirmesi yanlış bir davranış değildir elbette ama eleştirmeye başlamadan önce konuyu etraflıca bir araştırmalı, gözden geçirmeli ve analize tabi tutmalı, eleştirilecekse bunların yapılmasından sonra yapılmalı değil midir?
Tabi bir de madalyonun tersi var. Nasıl ki eleştirmeyi bir hak olarak görüyorsak aynı hakkın başkalarında da olduğunu kabul etmemiz gerekir. Bu da demektir ki yanlışlarımız olmuşsa bunların başkaları tarafından eleştirilmesini doğal karşılamalıyız.
Hata yapmak son derece insani bir durumdur. İnsan ne kadar isterse istesin her zaman doğru olanı yapamayabilir. Bundan dolayı da bir takım memnuniyetsizliklerin ortaya çıkmasına vesile olabilir. Bu gibi durumlarda kişinin hatasını kabullenmesi ise erdemdir.
Eleştirilmek her insan evladı için sevimsiz bir şeydir ve eleştirilmeye kolay kolay katlanamaz. Çünkü egosu buna manidir. Oysaki olumlu yönde yapılan eleştiri dikkate alınırsa, çoğu zaman kişiyi düştüğü açmazdan kurtarıp ona yol gösterici bile olabilir.
Öte yandan yapılan bir yanlış işe karşı başkalarından önce kişinin kendisini öz eleştiriye tabi tutması, dışarıdan gelebilecek eleştirilere daha hoşgörülü olmasını sağlar ki hoşuna gitmese de, kişi zaman zaman kendisinin dışına çıkmayı başarabilmeli, yapıp ettiklerini dışarıdan bir gözle izlemeli ve hatalarını görmeye çalışmalıdır.
Çünkü insanın hatasını kendisinin görerek önlem alması, başkasının göstermesinden daha kolay katlanılabilinir bir durumdur.
Başkalarının eleştirilerine katlanamıyorsak hiç değilse kendimize katlanmayı öğrenmeli ve gereğini yapmayı bilmeliyiz. Çünkü erdem sahibi bir insanın kendisine olan saygısı bunu gerektirir.
RECEP AKIL
