İbrahim Halil ER

İbrahim Halil ER

Çinli Müslüman amiralin bitmeyen yolculuğu

Çin bu yüzyılın yıldızı olup yükselmeye başlayınca, ABD'yi keşfeden kişi olma onuru da bu yüzyıl için Christopher Columbus'tan Çinli Hacı Mahmut Şemseddin'e geçmiş oldu.

Şemseddin'in Çince adı Zheng He; Türkçe okunuşuyla Zınğ Hı...

Müslüman Zheng sadece Amerika kıtasını keşfetmiyor, denizaşırı 7 seyahat yapıyor ve onun bu deniz seferleri, o zamanki dünya yüzeyinde ciddi toplumsal değişiklikler de yaratiyor.

Örneğin, Zheng He'nın Afrika'ya yaptığı sefer sırasında filosundan denizcilerden Afrika'ya yerleşenler oldu.

5-6 yıl kadar önce bu insanların torunları, yani çekik gözlü Afrikalılar Çin'i ziyaret etmişler ve Çinliler siyah kuzenleriyle tanışmıştı.

Ayrıca Malakka Boğazı'ndaki Bukit Cina'ya yerleşen Çinliler de bugün Peranakan adıyla anılıyorlar ve sayıları 8 milyon.

Zheng He, Endonezya ve Malezya'ya Müslümanlığın yayılmasında öncü kişi oluyor.

Çinli Müslümanları Endonezya'ya götürüp, bugün 85 milyon nüfusla en kalabalık etnik grubu olan ve çoğunluğu Müslüman olan Cava halkıyla karıştırıyor.

Çinlilerin ilk zürafa ile tanışmaları da Zheng'ın Afrika'dan getirmesiyle oluyor.

Zheng'ın bu etkileri yaratmasında elbette kalabalık deniz filolarının büyük etkisi var.

1405'teki ilk seferinde filosunda 317 gemi ve 27 bin 800 adamı vardı.

Amiral Zheng He'nın 1405-1433 yılları arasında yaptığı 7 uzun deniz seferi Güneydoğu Asya, Güney Asya, Ortadoğu ve Afrika Boynuzu'na kadar uzanıyor.

İşte böylesi ünlü bir Çinli denizci, bu nedenle bugün bile Çin'in gündeminde.

Çin Halk Cumhuriyeti'nde Denizcilik Günü olan 11 Temmuz da Zheng'ın yaptığı ilk seferin tarihidir.

2 yıl sonra el yapımı ahşap gemi okyanuslarda olacak

Bugünlerde, Çin'de başkentlik de yapmış olan Nanjing kentinde hummalı bir çalışma var.

Çinli 36 gönüllü, Zheng He'nın filosundaki 71,7 metrelik ahşaptan hazine gemisinin aynısını yapıyor.

Zheng He'nın hazine gemilerinde onun kumandanları ve yardımcıları olurdu.

2014 Ağustos'unda bitirilip ilk deneme seferini yapması beklenen bu gemi tamamen el işçiliğiyle yapılıyor.

Bu haliyle de dünyanın en büyük el işçiliğiyle yapılmış gemisi olacak.

Gönüllüler arasında Çin'in geleneksel gemi işçiliğinde çalışmış olan ailelerden ustalar da var ve en yaşlısı 78 yaşında.

Gemi bittiğinde ve iyi bir yapım aşamasından geçtiğinde 30 ila 50 yıl boyunca kullanılabilecek.

Çinli Hacı Mahmut Şemseddin, iyi niyet gezisinde

Ve yine bugünlerde Zheng He'nın adını taşıyan bir Çin gemisi iyi niyet ziyaretleri için Nisan ayının ortasında Çin'in Dalian kentinden dünya turuna çıktı.

Nisan ortasında başlayan gezinin güzergâhta Vietnam, Malezya, Hindistan, İtalya, Kanada ve Ekvator'un da yer yer aldığı 11 ülke var.

Zheng He'nın bu 8'inci (!) yolculuğu 55 bin 560 kilometre (30 bin deniz mili) olacak ve toplam 5 ay sürecek.

Bu Zheng He adlı gemi özel olarak tasarlandı ve 10 bin deniz mili boyunca hiç yakıt almadan gidebiliyor.

İlk seferini de 1989'da Hawaii'ye yapmıştı.

Sefere, Dalian Denizcilik Akademisi'nden 110 öğrenci de dâhil toplam 300 denizci ve bahriyeli katılıyor.

Hatta güzergâhın bazı bölümlerine, deneyimlerini arttırmak için diğer ülkelerden genç bahriyeliler de katılıyor.

Çin Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Çin Halk Kurtuluş Ordusu deniz kuvvetlerinin Zheng He ile 10 yıl sonra yaptığı bu dünya turu, diğer ülkelerin deniz kuvvetleriyle ikili ilişkileri geliştirmek adına yapılan iyi niyet gezisi.

Bu gezi aynı zamanda; Çin savaş gemilerinin, Güney Çin Denizi'nde kendi kıta sahanlığını ilan ettiği bölgelerde gezerken ve başta ABD olmak üzere diğer ülkelerin tepkisi çekerken ve aynı zamanda, Çin Savaş gemilerinin Akdeniz ve Karadeniz'de dolaşmaya başladığı bu sıralarda yapılıyor.

Zheng He gemisinin yaptığı bu iyi niyet gezisinde gidilen ülkelerin bir kısmı elbette diplomat, kâşif amiral Zheng He'nın 600 yüzyıl önce yaptığı ülkelerle aynı.

Ziyarete gidilen limanlarda, sadece insanların gelip gemiyi gezi yapması şeklinde etkinlikler yok, Hindistan'da olduğu gibi geminin bando takımı Denizcilik Müzesinde müzik de çalıyor, Hint denizcilerle futbol maçı da yapıyor.

ABD'yi kim keşfetti?

Gavin Menzies emekli İngiliz yazar ve deniz teğmeni. "1421: Çin Amerika'yı Keşfetti" adlı kitabın yazarı.

Menzies, kitabı için internet sayfası açtığında dünya çapında okuyuculardan "kanıtlar içeren" 100 bin e-posta aldığını söylüyor ve "o nedenle, bu kitap benim değildir, gerçekten bir ortak yapım ürünüdür" diyor.

Menzies dünyanın keşfinde bizim bildiğimiz kişilerin aslında yanlış olabileceği kanısında.

Birçok yer, çok daha önceleri çoktan keşfedilmişti.

O nedenle, şu da olabilir: Önümüzdeki dönemlerde dünyada yükselen güç yeraltı doğal kaynaklarını iyi kullanabilen Moğolistan olursa, muhtemelen Moğollar ABD'yi keşfetmiş olacak.

Kubilay Han'ın filosu, Zheng He'dan önce 13'üncü yüzyılda ABD'ye kadar gidiyor ve Kuzey Amerika kıtasını haritalıyor.

Tartışma şu eksende de yürüyebilir: Bugünkü Pekin kentini de kuran Kubilay Han ne kadar Moğol ya da Çinli? (BBC)

ÇİN'İN BARBAROS'U KİM?

Seyyah İbn-i Batuta’nın Çin’e yaptığı meşhur seyahatten 22 yıl sonraydı. Moğol kökenli Yuan Hanedanı yapılan darbe ile tahttan uzaklaştırılmış; Ming Hanedanı başa geçmişti. Yeni imparator sınır vilayetlerini tam itaat altına almak için seferler yapmaya başladı. Çin’in Güneydoğu’daki eyaletlerinden Yunnan da 1382’deki bu istiladan nasibini aldı. Çin ordusu itaat altına aldığı eyaletten topladığı esirlerle geri döndü. Çinliler esir aldıkları sağlıklı ve zeki çocukları da sarayda eğitir, devlet hizmetlerinde kullanırdı. 
Sarayda eğitildi
Saray okulunda eğitilmek üzere esir alınan bu çocuklar arasında 11 yaşındaki Muhammed Hasan (Ma Sanpao) da vardı. Ailesi Buharalıydı. Hem dedesi hem de babası Mir Tekin hac için Mekke’yi ziyaret etmişti. Muhammed Hasan onlardan dinledikleriyle uzak diyarların hayalini kuruyordu. Hem Arapça hem de Çince öğrenmişti.
Çin Saray okulunda kısa sürede öne çıktı. Çabuk öğreniyor, hızla ilerliyordu. Eğitiminin ardından Prens Zhu Di’nin hizmetine verildi. Orada da kendini gösterince bir süre sonra prensin danışmanlarından biri oldu. Prensle birçok savaşa katıldı. Prens ona ‘Zheng He’ ismini verdi. Taht kavgaları başlayınca da prensin en yakınındaki isimlerden biriydi. Prens ‘Yong Le’ adıyla imparator olunca onun da önü açıldı. İmparator, denizaşırı fetihler için kurduğu donanmanın başına ‘Batı Denizlerinin Amirali’ unvanıyla Zheng He’yi getirdi. İlk seferine çıktığı 1405’te 30 bin kişiden oluşan, 317 gemilik filonun başındaydı. Filosu hem savaş hem de ticaret gemilerinden oluşuyordu. Amaç sadece fetih değil; yeni ülkelerle ticari ve diplomatik ilişkileri de geliştirmekti. Filosunda kâtipler, sanatçılar, hekimler, astronomi uzmanları ve hatta meteorologlar bile vardı… Ticaret gemileri nadide Çin ipekleri, porselenler, pamuklu kumaşlar, altın ve gümüş eşyalarla doluydu. 
7 büyük keşif yaptı
Çin sahillerini takip ederek Vietnam, Endonezya, Sri Lanka ve Hindistan’a ulaştı. 1413’teki seferinde İran körfezine girdi. Ardından Arap ve Afrika sahillerine vardı, Kızıldeniz’e geçti. Ziyaret ettiği 19 ülkenin elçilerini hediyeleriyle birlikte Çin İmparatoru’na getirdi. 1405 ile 1433 arasında 3 ayrı imparatora hizmet etti, 7 büyük sefer yaptı. Çin’in denizaşırı ticari ve siyasi ilişkilerini geliştirdi. 62 yaşında öldüğünde Çin’in en büyük amirali olarak tarihe geçti. Hiçbir zaman da unutulmadı. 1983’te mezarı ve adına dikilen anıtlar restore edildi. Müslüman olduğunu belirten Arapça levhalar yenilendi. 2008’deki Pekin olimpiyatlarının açılışında anılanlardan biri de oydu. 
Bugün Çin denizcilik tarihinin en büyük kahramanı olarak anılmaya devam ediyor. Çin, 15. yüzyılda denizaşırı seferler için görevlendirdiği Zheng He’nin mirasını bugün Afrika ve Ortadoğu ülkeleriyle tarihi bir bağ kurabilmek için kullanıyor. Hatta Zheng’in askerlerinin Afrika kıyılarında evlenerek ‘Afro-Çin’ aileler kurdukları tezi bile işleniyor. 2005’te ‘Çin’ kökenli olduğu iddia edilen Kenyalı bir genç kız Zheng He kutlamalarına katılmıştı... 
Her yıl temmuzda Zeng He’nin 1405'teki ilk seferinin yıl dönümü kutlanıyor. 610. kutlama ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretinden kısa bir süre önce yapıldı. Çin yüzyıllar önceki bu Müslüman amiralinin mirasıyla Müslüman coğrafyalarla ilişkilerini geliştirmeye devam ediyor... (Milliyet)

http://dergipark.gov.tr/download/article-file/229334

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.