Türk toplumunun temel sorunu, kontrol edilemeyen tasarruflardan kaynaklanıyor.
Tasarruf gelirin, tüketilmeyen kısmıdır. İstisnalar kuralı bozmayabilir. Ancak, tasarrufu, gelir seviyesi yüksek kesim yapıyor. Toplam olarak Türk milleti, her yıl, 96 milyar dolar civarında tasarruf ediyor. Sorun, 96 milyar doların kontrolünden kaynaklanıyor.
Tasarruf sahibi akıllıdır. Tasarruf ettiği gibi, parasını korumayı da bilir. Enflasyonist bir ekonomide, 96 milyar doları kontrol etmek için, beklenen enflasyonun üzerinde, tasarruf sahibine getiri sunmak gerekiyor.
Beklenen enflasyonun üzerinde getiri sunulmaz ise ne olur?
Tasarruf sahibi parasını dolara döner. Bankaya, döviz tevdiat hesaplarına yatırır. Nitekim ülkemizde, 227 milyar dolar civarında döviz mevduatı bulunuyor. Bankalardaki mevduatın yüzde 30 larını aşan, TDH lar, dolarizasyon sorunu yaratır. Buna ''para ikamesi''de diyoruz. Ülkemiz, para ikamesinin ağır sorunlarını yaşıyor. Ülke gereksiz yere, doları para olarak kullanmanın maliyetini ödüyor. Ki rakam, karşılık hesaplarındaki rezervler için hesaplanan faizler ile ölçülür.
Daha tehlikeli bir durum var. Eğer, tasarruf sahibi, güven sendromu yaşıyor ise, parasını altın olarak yastık altında saklar. Ülkemiz altın ithalatçısı olduğu için, cari açık sorunu derinleşiyor. Eğer, doları yastık altına atıyorsa, ülke top yekün sermaye dar boğazına düşer. Ödemeler dengesi açık verir ve kurlar sürekli artar.
Hükümet, kur kormula mevduat (KKM) ile sorunu aşmaya çalışıyor. Ancak, tasarruf sahibi, reel anlamda getiri elde edemediğini anladığı anda işler değişecek. Zira, tasarruf sahibi ilave gelir elde etmiyor. Sadece kura karşı dolar değerini koruyor.
KKM lerin önemli bir finansman sorunu var. Hazineye yük getiriyor.
Devletin bütçe büyüklüğü 150 milyar dolar civarında. Bu büyüklükteki bir bütçe ile 96 milyar dolar tutarındaki tasarrufları kontrolde tutmak imkansız. Farkı, enflasyon ile ödemekten başka çare yok.
Sorunu çözmek çok kolay. Politika faizini, kısa vadeli hazine bono faizi seviyesine çıkarmaktan geçiyor. Aksi taktirde, bankadan yüzde 14 ile kredi alan banka, yüzde 24 ile hazine bonosu alsa, oturduğu yerde yüzde 10 para kazanıyor.
