Adnan ONAY
Sosyal mesafe kavramı üzerine
Koronavirüsün etkisini azaltmak için alınan tedbirler arasında olan "Sosyal Mesafe" kavramı neredeyse günlük hayatımızın bir parçası oldu. İnsanlar virüsün kendilerine bulaşmaması için diğer insanlarla aralarına belli bir mesafe koymakta ve bu duruma "Sosyal Mesafe" denmekte.
Bu kavram, diğer sosyal kavramlardan ödünç alınmış bir kavram. Bu kavram git gide bilinç altımıza sağlık tedbirinden daha fazla bir anlam olarak yerleşiyor. "Sosyal Mesafe" kavramı hastadan uzaklaşma yerine herkesten uzaklaşmaya yol açan bir algı oluşturuyor.
Kavramsal olarak; Kişisel alan ile kamusal alan arasında kalan, bir kişinin kendisinden 120 ile 200 santimetre arasında değişen uzaklığa 'Sosyal Mesafe' denmekte.
Az tanınan ya da yeni tanışılan kişiler veya görece resmi görüşmelerde insanlar arasında belirli bir mesafe bulunmakta. Herhangi bir olay veya gereklilik üzerine bu mesafenin korunması hedeflenmekte ve duruma da sosyal uzaklaşma adı verilmekte.
Sağlık alanında ise bu kavram, salgınlar ve diğer enfeksiyon hastalıklarında bulaşıcı hastalıkların yayılmasını durdurmaya veya yavaşlatmaya yönelik bir dizi ilaç dışı enfeksiyon kontrol eylemi olarak bilinmekte..
Sosyal mesafenin amacı; hastalık taşıyan kişilerden, virüsün bulaşmasını önlemek, böylece hastalık ve nihayetinde ölüm oranını en aza indirmek için enfeksiyon taşıyan kişiler ile enfekte olmayan kişiler arasındaki temas olasılığını azaltmaktır.
Bilindiği gibi,enfeksiyon damlacık temasıyla (öksürme,tükürme veya hapşırma) bulaştığı durumlarda etkili olmakta; cinsel temas da dahil olmak üzere doğrudan fiziksel temas; dolaylı fiziksel temas (örneğin, fomit gibi kirli bir yüzeye dokunarak) sonucu da enfeksiyon oluşmakta.
Bütün bu durumlardan korunmak için kişiler arasında tıpkı kamusal tanımdaki gibi bir mesafe bırakılması ön görüldüğü için sağlık alanında da bu kavram kullanılmakta. Yani bu kavram hasta ile doktor, hasta ile sağlık görevlisi arasındaki konuşma, tedavi vs gibi zorunlu ilişkilerde dikkat edilmesi gerekli bir mesafenin sosyal bir ifade üzerinden tanımlanması.
Bu kavramın toplumun sıradan kişileri için yaygın kullanımının gelecekte insan ilişkilerini zora sokması muhtemel.Bu ise toplumsal ilişkiden kaçınma, yalnızlaşma gibi bir soruna doğru yol almak demek..
Yaşananlar nedeniyle bireylerin birbirlerinden zorunlu uzaklaşması nedeniyle bu kavram toplumda neredeyse "her insandan kaçma" şekline dönüşüyor, böylesine bir algı oluşturuyor.
Oysa, alınan toplumsal tedbirler sağlıkla ilgili olduğuna göre kullanılacak kavramın buna yönelik olması kanaatimce daha uygun olur. Bu konuda ilim çevrelerinin de söyleyecek şeyleri olmalı.
Örneğin "Sosyal Mesafe" yerine "SAĞLIK MESAFESİ, BULAŞ MESAFESİ" gibi tamamen toplumsal sağlığa yönelik kavramların kullanılması
daha doğru olmaz mı?