Tarihçi-yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) katkılarıyla Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde, Rus doktora öğrencisi ve akademisyenlere Osmanlıca öğretiyor. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne ait Cunda Uygulama Oteli’nde 15 gün sürecek Osmanlıca derslerine, Rus doktora öğrencileriyle Moskova Devlet Üniversitesinden akademisyenler de iştirak ediyor. Eğitimlere şu anda 8’i doktora öğrencisi 4’ü akademisyen olmak üzere, toplam 12 Rus katılıyor. 

Prof. Dr. Ortaylı, yaptığı açıklamada, Rus öğrencilerinin Osmanlıca öğrenme konusunda çok başarılı olduğunu, kısa zamanda önemli aşama kaydettiklerini söyledi. İki ülke arasındaki ilişkilerin uzun süre kopuk olduğunu hatırlatan Ortaylı, şöyle konuştu: “Birkaç yıldır biz bununla uğraşıyoruz. Çünkü uzun yıllar boyunca Rusya ile Türkiye arasındaki ilişkiler çok kopuktu. Bizde Slavistik’in olduğu gibi, orada da Türkoloji’nin kendi problemleri oldu. İnsanlar gelip gidemedi. Arşivlere bırakılmadılar, biz de oradaki arşivlerde çalışamadık. Ben bile çok geç kaldım, yani 40 yaşımdan sonra, izin öyle çıkıyor çünkü. Şimdi onu telafi etmek için böyle bir program yapıyoruz. Hakikaten de çok hızlı netice alınıyor. Çünkü Rus öğrencilerin lisan bilgisi iyi. Kendilerine göre çalışma metotları var, gramer bilgileri var. Türkçe’yi de çabuk öğreniyorlar. Metinleri okumayı kolayca sökebiliyorlar. İyi netice alınıyor.”

“Rus-Türk ilişkilerini daha iyi anlamak için eski tarihlere gitmek lazım”

Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Akademi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Evgeniya Larionova da aslında kendilerinin de Rusya’da Türkçe öğrettiklerini söyledi. Larionova, diplomat öğrencilerinin olduğunu belirterek, şunları kaydetti: “Şimdi burada çok enteresan bir ders alıyoruz İlber hocamızdan, Osmanlıca dersi. Aslında ‘Neden Osmanlıca?’ diye sorarsanız, şunu söyleyebilirim; Rus-Türk ilişkilerini daha iyi anlamak için eski tarihlere de gitmek lazım. Bunun en güzel yolu aslında arşivlerde bulunan bilgileri okumak ve incelemektir. Tabii Osmanlıcamız olmadan bunu hiçbir zaman anlayamayız. Günümüz Türkçe’si için çok büyük bir kaynaktır o, çünkü gerçekten modern Türkçe’yi çok geliştiriyor, yani daha çok kelime öğrenebiliriz.”

Bu okul çerçevesinde inceledikleri dokümanların da çok enteresan olduğunu ifade eden Larionova, şöyle devam etti: “Hocamız bize sadece dil değil, daha çok tarihte geçen olayları anlatarak ders vermektedir. İlber hoca, aslında Osmanlıca öğretiminde çok aktif biri. Ben aslında Osmanlıca’yı 2000 yılında öğrenmeye başladım, bu Moskova Devlet Üniversitesinde oldu ve ilk hocamız İlber Ortaylı’ydı. O zaman Moskova Devlet Üniversitesine gelip bize bir haftalık kurs düzenledi ve o kursta biz harflerden başlayarak Osmanlıca’yı yavaş yavaş öğrenmeye başladık.” “Ayvalık’taki okul benim için çok faydalı olacak”

St. Petersburg Devlet Üniversitesini tamamladığını ve halen Moskova’daki Asya ve Afrika Enstitüsünde doktora öğrencisi olduğunu belirten Elena Çepilçenko ise tezini yazmaya başladığını söyledi. Çepilçenko, gelecekte Osmanlıca eski belgelerle arşiv çalışmaları yapacağını belirterek, “Neden Türkçe? Çünkü, son zamanlarda Türkiye gelişmeye başladı. Hem de Rus-Türk ilişkileri tarihi çok zengin olduğu için tabii ki. Fakat önce Türkçe şimdi Osmanlıca. Ben açıkçası Osmanlıca derslerine St. Petersburg’da girmeye başladım ama bu Ayvalık’taki okul benim için çok faydalı olacak” ifadelerini kullandı.