Refahın sadece gelir artışına endekslenmesi çok büyük bir yanılgıdır. Ağır bedeller ödendikten sonra bizatihi kendisi soyut olan refah kavramı ile kişisel ve toplumsal ahlak arasında nihayet bir bağ kuruldu. Etik dendi mesela… Ya da altruizm… Veya insancıl kapitalizm… Ama vahye dayalı bir ilişki kurmak istenmedi yine de… Son tahlilde amiller yanlış belirlendi bir başka deyişle… Etik üzerinde duralım. Bugün çerçevesi esasen vahiyle çizilen ahlak kavramının yerine ikame edilmeye çalışılan şeydir etik… Bir başka deyişle; dürüstlüğü ve kişisel iç barışı esas alan ahlak kavramının bilimsel adı, temel kaynaklar göz ardı edilerek insanın gözlem ve tecrübesiyle geliştirdiği ilkeleri ifade eder. Bedeli ödenerek öğrenilen doğruları anlatır yani...

Büyük bedeller ödenerek oluşturulan bu etik ilkeler vahiyle ilişkilendirilmediğinden erdem olduğu için değil, daha fazla menfaat sağlamanın bir enstrümanı olarak kullanılmaktadır. Oysa ahlaki kurallar etkin olarak işletilse, örneğin çalıştırılan işçinin bir maliyet unsuru değil, “insan” olduğu saikinden hareket edilecektir. Ya da bir insanı yazılı kural koyarak nasıl “nezaket ve saygıya” zorlayabilirsiniz. Vergi bilinci olmayan bir işverenin fiş ya da fatura kesmesini kurallarla ne kadar etkin uygulayabilirsiniz. Bir doktorla hastası ya da bir avukatla müvekkili arasındaki gerçek parasal ilişkiyi kurallarla tesbit etmeniz mümkün müdür… Demem odur ki; vahiyle ilişkilendirilmediği sürece bir yan sürekli eksik kalacaktır. İşte Sovyetler bu yüzden tepetaklak gitmiştir.

Bakınız insan, iktisat ve ahlak üzerine yaptığı bir çalışmada Ömer Chapra ne diyor; “vahyin rehberliği olmadan yalnızca akla güvenmek, insanları kandırmak, istismar etmek ve kitlesel yıkım araçlarını için birçok yolun açılmasına neden olabilmektedir. Benzer bir şekilde aklın rolünün de ortadan kalkması halinde, dini değerler yanlış yorumlanıp hatalı bir şekilde kullanılarak dinin insani amaçlarını gerçekleştirmesini zor bir hale getirecektir. Akıl ve vahiy arasındaki bağın koparılması ekonomi ve sosyal bilimlerde, dini dünya görüşlerinin insani hedefleriyle çelişki meydana getiren, birtakım kavramların oluşmasına neden olmuştur.”