Mehmed Sıddık ALADAĞ
ANNE VE BABA'YA İYİ DAVRANMAK
Hadis-i Şerifte Buyuruldu ki:
Babası tarikiyle dedesi Mu'aviye İbnu Hayde el-Kuşeyri Radıyallahu Anh'den naklediyor. Hazreti Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e : "Ey Allah'ın Resulü, kime iyilik yapayım? diye sordum. Bana: "Annene" diye cevap verdi.
"Sonra kime?" diye tekrar ettim. "Annene" dedi. "Sonra kime?" dedim. "Annene" dedi. "Sonra kime?" dedim, bu dördüncüde "Babana, sonra da tedrici yakınlarına" diye cevap verdi. (Ebu Davud bir rivayette şu ziyadeyi kaydeder:
"Haberiniz olsun, kişi azatlısından bir fazlasını istese, azadlı (mevla) bu (ihtiyaç fazlası)na sahib olduğu halde yerine getirmese kıyamet günü vermemiş olduğu bu fazlalık bir engerek yılanı olarak kendisine getirilir.")Kaynak : Ebu Davud, Edeb 129, (5141), Tirmizi, Birr 1, (1898)
Hadis-i Şerifte Buyuruldu ki:
Bir adam: "Ey Allah'ın Resulü, benim malım ve bir de çocuğum var. Babam malımı almak istiyor" (ne yapayım?) diye sordu.
Resululluh (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), "Sen ve malın babana aitsiniz. Şunu bilin ki, evladlarınız kazançlarınızın en temizlerindendir. Öyle ise evladlarınızın kazançlarından yiyin" buyurdu.Kaynak : Ebu Davud, Büyu 79, (3530), İbnu Mace, Ticarat 64, (2291-2292)
Hadis-i Şerifte Buyuruldu ki:
Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bir gün: "Burnu sürtülsün, burnu sürtülsün, burnu sürtülsün" dedi. "Kimin burnu sürtülsün ey Allah'ın Resulü?" diye sorulunca şu açıklamada bulundu:
"Ebeveyninden her ikisinin veya sadece birinin yaşlılığına ulaştığı halde cennete giremeyenin." (Müslim'deki metindir)
Kaynak : Müslim, Birr 9, (251), Tirmizi, Daavat 110 (3539)
Hadis-i Şerifte Buyuruldu ki:
Hiçbir evlad, babasının hakkını, bir istisna durumu dışında ödeyemez. O durum da şudur: Babasını köle olarak bulur, satın alır ve azad eder."
Kaynak : Müslim, Itk 25, (1510), Ebu Davud, Edeb 129, (5137), Tirmizi, Birr 8, (1907), İbnu Mace, Edeb 1, (3659)
Hadis-i Şerifte Buyuruldu ki:
Hazreti Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Allah'ın rızası babanın rızasından geçer. Allah'ın memnuniyetsizliği de babanın memnuniyetsizliğinden geçer."
(Tirmizi bu hadisi hem Hazreti Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in sözü (merfu) olarak, hem de sahabi sözü (mevkuf) olarak rivayet eder. Ayrıca mevkuf olarak rivayet eden tarikin sahih olduğunu söyler.)
Kaynak : Tirmizi, Birr 3 (l900)
Hadis-i Şerifte Buyuruldu ki:
Bir adam, cihada iştirak etmek için Hazreti Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den izin istedi. Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): "Annen baban sağlar mı?" diye sordu. Adam:
"Evet" deyince: "Onlara (hizmet de cihad sayılır), sen onlara hizmet ederek cihad yap" buyurdu. (Müslim'in bir diğer rivayetinde adam: "...Sana, hicret ve cihad etmek ecrini de Allah'tan istemek şartı üzerine biat ediyorum" der.
Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): "Anne ve babandan sağ olan var mı?" diye sorar. Adam: "Evet, her ikisi de sağ" deyince: "Yani sen Allah'tan ecir istiyorsun?" der. Adamın "evet"i üzerine: "Öyleyse valideyn'in yanına dön. Onlara iyi bak, (Allah'ın rızası ondadır)" emreder.
Ebu Davud ve Nesai'de gelen bir diğer rivayette adam: "Ağlamakta olan ebeveynimi de geride bıraktım" der. Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): "Öyleyse onların yanına dön.
Onları nasıl ağlattı isen öyle güldür, (Allah'ın rızası bundadır)" buyurur. Ebu Davud'un, Ebu Said Radıyallahu Anh'den yaptığı bir başka rivayetinde şöyle denir: Yemen ahalisinden bir adam, Hz Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e hicret ederek geldi.
Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ona: "Yemen'de bir kimsen var mı?" diye sordu. Adam: "Ebeveynim var" deyince, "Peki, onlar sana izin verdiler mi?" diye tekrar sordu. "Hayır" cevabı üzerine: "Öyleyse onlara geri don, onlardan izin iste. Şayet izin verirlerse cihada katıl, vermezlerse onlara hizmet et!" emretti.)Kaynak : Buhari, Cihad 138, Edeb 3, Müslim, Birr 5, (2539), Ebu Davud, Cihad, 33, (2529), Nesai, Cihad 5, Tirmizi, Cihad 2, (1671)
Hadis-i Şerifte Buyuruldu ki:
Cahime Radıyallahu Anh Hazreti Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e gelir ve: "Ey Allah'ın Resulü, ben gazveye (cihad) katılmak istiyorum, bu konuda sizinle istişare etmeye geldim" der. Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): "Annen var mı?" diye sorar. "Evet" deyince, "öyleyse ondan ayrılma, zira cennet onun ayağının altındadır." buyurur.
Kaynak : Nesai, Cihad 6, (6,11)
Hadis-i Şerifte Buyuruldu ki:
Nikahım altında bir kadın vardı ve onu, seviyordum da. Babam Ömer ise, onu sevmiyordu. Bana: "Boşa onu" dedi. Ben itiraz ettim ve boşamadım. Babam Ömer Radıyallahu Anh Hazreti Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e gelerek durumu arzetti. Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bana: "Boşa onu" dedi. (Tirmizi hadisin sahih olduğunu da belirtti.)
Kaynak : Ebu Davud, Edeb 129, (5138), Tirmizi, Talak 13, (1189)
Hadis-i Şerifte Buyuruldu ki:
Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): "Baba cennetin orta kapısıdır. Dilersen bu kapıyı terket, dilersen muhafaza et" dediğini işittim. (Tirmizi, hadise "sahih" dedi)
Kaynak : Tirmizi, Birr, 3, (1901)
Hadis-i Şerifte Buyuruldu ki:
Bir kadın: "Ey Allah'ın Resulü, ben anneme bir cariye tasadduk etmiştim. Şimdi annem öldü" dedi. Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): "(Sadaka yapmış olmanın) ecrini mutlaka alacaksın.
Miras yoluyla cariye sana geri gelecek (tekrar senin olacak)" buyurdu. Kadın: "Ey Allah'ın Resulü annemin bir aylık oruç borcu vardı, onun yerine tutabilir miyim?" diye sordu. "Annene bedel tut!" dedi. Kadın: "Ey Allah'ın Resulü, annem hiç haccetmedi.
Onun yerine hac yapabilir miyim?" diye sordu Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): "Evet, ona bedel haccet" buyurdu."
Kaynak : Müslim, Sıyam 157, (1149), Tirmizi, Zekat 31 (667), Ebu Davud, Vesaya 12, (2877), Zekat 31, (1656)
Hadis-i Şerifte Buyuruldu ki:
Henüz müşrik olan annem yanıma geldi. (Nasıl davranmam gerekeceği hususunda) Hazreti Peygamber (aleyhissaldtu vesselam/den sorarak: "Annem yanım geldi, benimle (görüşüp konuşmak) arzu ediyor, anneme iyi davranayım mı?" dedim. "Evet" dedi, ona gereken hürmeti göster"
Kaynak : Buhari, Hibe 28, Edeb 8, Müslim, Zekat 50 (1003), Ebu Davud, Zekat, 34, (1668)