Dr. İlhami Pektaş
İş dünyası içinde olup da Mennan Usta’yı tanımayan yoktur. Asıl adı Mennan Aksoy. Günün birinde Gaziantep’e bir Fransız gelir. Tekstilcilere akıl verir der ki “Tekstilin beşiği sizsiniz ama Çin ve Hindistan sizden önce geliyor. Teknolojinizi yenilemezseniz onlar sizi geçerler. Makineleriniz yetersiz. Bunları yenileyin, dünya pazarı sizin olsun ama en iyi makineler Fransa’da üretiliyor. Gelin bizden alın” der ve kendi mallarını pazarlar.
Dinleyenler arasında bir usta vardır. Kendine özgü lehçesiyle… “Bu adam ne diy, acep?” der.
Kafaya takar, makinenin resmine bakar. Çeliği eritir, şekillendirir, vidasını, motorunu ekler. Fransızların 3 milyon Euro’ya satacağı makineyi kendisi 50 bin liraya üretir.
Yerli piyasaya sunduğu yetmez. Brezilya’ya kadar çeşitli ülkelere yaptığı makineleri gönderir.
Bu usta, Mennan Aksoy’dur. Diplomasız dahi. Yoksulluktan okuyamamıştır. İlkokulu 9 yılda bitirmiş, bir daha eğitim görmemiştir. Allah vergisi öyle bir akıl ve beceriye sahiptir ki…
Makineyi bir görsün, ertesi gün atölyesinde yapımı başlanmıştır. Gördüğü makineleri en fazla 10 dakika inceledikten sonra aynısını yapabilme yeteneğine sahip. Onun için kafasında röntgen ışınlı bir fotoğraf makinesi ile doğmuş diyorlar. Bu olağanüstü yeteneği yüzünden Avrupa ve Amerika’da yapılan sanayi fuarlarına girişi yasaklanır ama o yine bir yolunu bulup fuarlara girmeyi başarır.
1973’te kurulan Özçelik A.Ş., makine imalatı için 2000 metrekarelik kapalı alanda Araştırma-Geliştirme laboratuarı kurdu. Poliproplen Halı İpliği Üretim makinası POLYSIN BCF4 ile 1998’de Teknoloji Başarı Ödülü aldı. Romanya, Bulgaristan, Brezilya, Suriye ve Fas’a makine sattı. Türkiye’de ve yurt dışında 40 fabrika kurdu. 3000 metrekare alanda 100 personelle 8 milyon dolar ciro yapan Özçelik A.Ş., bu cironun 1 milyon dolarını araştırma geliştirmeye harcadı. Üstün yeteneğine rağmen sanayi şirketleri için araştırma geliştirmenin önemini çok iyi anlamıştır. ‘ Özçelik A.Ş, 30 yıllık iş hayatında ARGE’ye önem verdikten sonra ekonomik olarak 160 kat büyüdüğünün altını çizmiştir.
1999-2002 yılları arasında poliproplen CF, Poliproplen CF/BCF combi iplik üretim makinası ile Polyamid CF ve Polyamid BCF iplik üretim makinalarını geliştiren Özçelik A.Ş., 2002-2003 yıllarında üçüncü projeyle de POLYSPIN PET Combi, polyester renkli CF ve BCF iplik üretim makinalarını geliştirdi. Son olarak da POLYSPIN BCF6, sentetik halı ipliği üretim makinasını üretti. 2002 yılında nonwoven kumaş üretim makinası geliştirildi. 2003 yılında başka araştırma geliştirme projesi kapsamında da Triko sektörü hedef alındı.
Kendi atölyesinde onlarca makine üretti, bunları ihraç etti. Gaziantepliler ve tekstilciler yakından tanıyor. Bir de Alman, Fransız ve İtalyan makine sanayicileri iyi tanıyor. Çünkü onların kabusu oldu. Mennan usta, ürettiği makinelerin piyasada çok tutulduğunu fakat asıl ekonomik kazancın yerli üretim ve fiyatların ucuzlamasıyla olduğunu, kendi ürettiği yerli makineler sayesinde Türkiye’nin en az 500 milyon dolar tasarruf yaptığını söylemiştir.
Mennan usta isterdi ki…
Tüm ürünlerimizi kendi el emeğimiz ve göz nurumuzla yerli malzemeyle üretelim.
Yerli sermaye gelişsin. Sanayicimiz kazansın. Boşa döviz ödeyerek, yabancılara kazıklanmayalım. İhracatımız artsın, işsizlik ve cari açık azalsın.
Mennan Usta, “ Çeliğe hükmetmeyen, hiçbir şeyine sahip çıkamaz” derdi.
Öyle bir teknoloji üretti ki. Yazın serin, kışın sıcak tutan bir ürün. Yoğunluğu düşük triko.
Dünya peşinde koştu. Kapıştı. TÜBİTAK ödüller verdi. ODTÜ, İTÜ gibi üniversitelerde hocalığı düşünüldü. Diploması yoktu! Tasarımını cebinde taşıdığı tebeşirle, yere çizerek anlatırdı. Aklına yetişmek mümkün değildi.
Gaziantep’te kanalizasyon atıkları büyük dertti. Çamuru, kokusu şehri bezdirmişti. Belediye yönetimi, dünyayı dolaşır, çareler arar. Mennan Usta, “ Memleketteki ustalar öldü mü?” diye çıkışır. Okumuş gençleri de alır, yanına… “ Şöyle yapın, bu parçayı, şuraya takın” talimatıyla, kafasına göre sistemi kurar. Kanalizasyon çamuru alınır. Kurutulurken, enerji üretilir.
Çıkan küller de asfalta, çimentoya katkı maddesi konulur.
Bugün…
Antep’te her gün çıkan 160 ton çamurun bertaraf edilmesi Mennan Usta’nın eseridir.
Mennan usta derdi ki ; “Devlet, atın önüne et, itin önüne ot atiy. Burunsuza hızma, kulaksıza küpe veriy”. ARGE teşviklerinin bu işi gerçekten yapana verilmesi gerekir. Yoksa kaynaklar boşa gider.
Mennan Usta’nın vasiyeti ;
Gençler bilim ışığında yetiştirilsin.
İmkânlar verilsin, önleri kesilmesin.
Her şey yerli imkanlarla üretilsin.
Milli markalarımız geliştirilsin.
Yabancıya döviz gitmesin.
Asıl vurgu yapmak istediğim konu, Mennan Ustalar bu memlekette kolay yetişmiyor, bu insanların finansman kaynaklarına nasıl ulaşırım, bu makineyi nasıl pazarlarım derdi olmamalı. Mennan Usta gibilerinin hayallerini gerçekleştirdiğimiz vakit bu ülke sanayide büyük hamleler yapar. Yerli sanayinin desteklenmesi için elini taşın altına koyması gereken kimler varsa hedefleri iyi tespit etmeli, kısıtlı kaynakları israf etmemelidir.
Bu memleket seni unutmayacak mekanın cennet olsun.