Dr. İlhami Pektaş.
Türk girişimcilerin içeride ve dışarıda uzun uğraşı, emek, alınteri ve yatırımla elde ettikleri pazar paylarını yabancı sermaye birer birer satın alıyor. Rekabet Kurulu, 2016’da 107 Türk şirketinin yabancı şirketler tarafından satın alınmasına izin verdi. Satışlar 2017 yılında da devam etti. Her satış Türk ekonomisinin yerli sanayi kaybı oluyor. Çünkü satılanların ardından yeni gelenler yok ve yenilerin gelmesi için daha çok çaba ve yatırım gerekiyor. Yabancılar ülkemize ileri teknoloji getirmiyorlar sadece kar oranına bakıyorlar. Kritik, stratejik ve önemli firmalarımızı da satın alıp karlarına kar katlıyorlar. Bazıları rekabeti önlediği gibi pazarı da ele geçiriyor. Bizim mühendisimiz ve işçilerimiz de onların yanında çalışıyor. Kimileri ülkemize yabancı sermaye geldi diye sevinirken bana göre de Milli sanayimiz kan kaybediyor. Çünkü gelenler ekstra bir yatırım yaparak ülkemize ileri teknoloji getirmiyorlar. En çok satın alma yapan ülkeler ABD, Almanya, Hollanda, İspanya, Belçika ve Katar. Katarlıların son zamanlardaki Türkiye’de dikkat çeken yatırımlarının büyüklüğü ise 18 milyar doları buldu. İşte son zamanlarda yabancı sermayeye satılan önemli Türk firmalarından bazıları:
1. ANADOLU CEYLANI HİSARLAR HİNTLİ MAHİNDRA FİRMASINA SATILDI.
Türkiye’nin ilk yerli arazi aracını yapan ve tarım makineleri üreten Hisarlar Makine Hintlilere satıldı. Hisarlar Makine’nin kuruluş tarihi 1974 yılına uzanıyor. Firma ‘Anadolu Ceylanı’ olarak bilinen Türkiye’nin ilk yerli 4×4 arazi aracı TURKAR’ı üretiyor. Ziraat makineleri, traktör kabini ve parçaları üreten Hisarlar Makine, 208 milyon lira olan 2015 satış gelirlerinin yüzde 35’ini ihracattan sağlıyor. Türkiye’de iki üretim tesisi ve 85 bayiden oluşan dağıtım ağı olan şirket 820 kişiye istihdam sağlıyor.
2. ERKUNT TRAKTÖR HİNTLİ MAHİNDRA FİRMASINA SATILDI.
Dünyanın en büyük traktör üreticilerinden Hindistan merkezli Mahindra & Mahindra, yılbaşında Hisarlar’ı alarak girdiği Türkiye pazarında ikinci büyük satın almayı da gerçekleştirdi. Mahindra & Mahindra, en büyük traktör firmalarından Erkunt Traktör’ü satın aldı. Mahindra satış için 76 milyon dolar karşılığı 260 milyon Türk Lirası ödediği bildirildi.Erkunt'ta yaklaşık 1500 kişi çalışıyor.
3. OLTAN GIDA İTALYAN FERRERO’YA SATILDI.
Türkiye'nin en büyük fındık ihracatçısısı ve piyasanın en büyük firması Oltan Gıda, Nutella'nın üreticisi olan İtalyan Ferrero'ya satıldı. 2002 yılından beri Türkiye fındık ihraç rekortmenliğini elinde bulunduran Oltan Gıda'ya ait işletmelerde 1500'den fazla kişi çalışıyor. Oltan Gıda 2013 ciroları itibariyle İSO'nun Türkiye'nin büyük sanayi kuruluşları arasında 55'inci sırada yer aldı. Oltan Gıda'nın cirosu 500 milyon doları geçiyordu.
4. YÖRSAN DUBAİLİ ABRAAJ CAPİTAL’E SATILDI.
Türkiye'nin en büyük süt ürünleri firmalarından 49 yıllık Yörsan, Dubaili Abraaj Capital'e satıldı. Yörsan'da yaklaşık 850 kişi çalışıyor.
5. NAMET AMERİKALI INVESTCORP FİRMASINA SATILDI.
Dört nesil önce Sakarya'da kurulan Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu arasında 120'inci sırada yer alan Namet Gıda'ya Amerikalı firma satın aldı. Türkiye'de adını Damat markasının sahibi Orka Group'a stratejik ortak olarak duyuran Amerikalı Investcorp Namet'i de satın aldı. 1,5 milyar TL’lik cirosu, 2 bin çalışanı ve 50 bin ton et işleme kapasitesiyle sektörünün açık ara en büyük oyuncusu.
6. MNG KARGO, DUBAİLİ MİRAGECARGO B.V’YE SATILDI
Türkiye'nin önde gelen kargo firmalarından MNG Kargo, Dubai merkezli Mirage Cargo B.V'ye satıldı. Türkiye genelinde 815 şubesi bulunan MNG'nin 9 bin kadar çalışanı var.
7. MUTLU AKÜ HOLLANDA KÖKENLİ GÜNEY AFRİKALI METAIR’E SATILDI.
Yüzde 40’ın üzerinde payla Türkiye akü pazarının en büyük oyuncusu olan Mutlu Akü, Türker İzabe ve Rafine Sanayi A.Ş., Mutlu Plastik ve Ambalaj Sanayi A.Ş. ve Metropol Motorlu Taşıtlar Kiralama’daki hisseleri de Güney Afrikalı Metair’e satıldı.Güney Afrika’da Toyota’nın tedarikçisi olarak sektöre giren Metair Investments, daha önce de Romanya’da bir akü fabrikasını satın almıştı. Alıcı şirket Mutlu Akü’nün Türker Ailesi’ne ait olan yüzde 75’i için 175 milyon dolar ödedi. Mutlu aküde yaklaşık 600 kişi çalışıyor.
8. JAPONLAR İNCİ AKÜ İLE ORTAK OLDU.
İnci Akü, EAS, Hugel, Blizzaro ve İnci Battery markalarını bünyesinde bulunduran İnci GS Yuasa adını aldı.İnci Holding iştiraklerinden ihracat lideri İnci Akü, dünyada akü sektörünün öncü kuruluşlarından Japon GS Yuasa ile ortaklık ve hisse devir sözleşmesi yaptı.
9. ZENIUM DATA CENTER’i ABD’Lİ EQUINIX, Inc. SATIN ALDI.
Bilişim sektöründe yer alan ZENIUM DATA’nın % 100 devri yapıldı.
10. ABC KİMYA’YI İSVİÇRELİ SİKA AG SATIN ALDI
Kimya sektöründe yer alan ABC Kimyanın % 100 hissesi satın alındı.
11. BATIGRUP DENTAL DİŞ ÜRÜNLERİ İSVİÇRELİ STRAUMANN HOLDING AG’YE SATILDI
Batıgrup dental diş ürünlerinin % 70’i İsviçreli firmaya satıldı.
12. TOZ METAL SEKTÖRÜNÜN LİDERİNİ İNGİLİZLER ALDI.
GKN Mühendislik, Türkiye`de toz metal sektörünün en büyüğü Tozmetal Ticaret ve Sanayi A.Ş`yi satın aldı.1973 yılında Sadettin Kardeşler tarafından kurulan Tozmetal, metal tozlarından parça üreterek başta otomotiv yan sanayii olmak üzere, beyaz eşya ve diğer tüm sektörlere üretim yapıyor. 2016 yılını 30 milyon dolarlık satış geliri ile tamamlayan şirket, 6 bin metrekaresi kapalı olmak üzere toplam 7 bin metrekarelik alanda faaliyet gösteriyor. Ürün gamı 1500 parçanın üzerinde olan Tozmetal, Türkiye’de sektörünün lideri konumunda bulunuyor. ABD’deki Köhler ve Tecumseh gibi yerleşik firmaların ihtiyaç duyduğu parçaları imalatını gerçekleştiren şirket, ayrıca VW Audi Grubu, GM Opel, Renault gibi Avrupa’daki birçok kuruluşun onaylı imalatçısı durumunda.Yıllık kapasitesi 2 bin ton olan firma üretiminin yüzde 85’ini ihraç ediyor. Şirketin Yönetim Kurulu, kurucu Kardeşler ailesinden oluşuyor.
13. BANVİT BREZİLYALILARIN OLDU.
Banvit’in toplam ödenmiş sermayesinin yaklaşık yüzde 79.48’ini oluşturan hisseleri, Brezilya merkezli tavuk üreticisi BRF S.A.’nın bağlı ortaklığı BRF GmbH’ya 915.06 milyon liraya satıldı. Banvit'te yaklaşık 750 kişi çalışıyor.
14. TEKİN ACAR’I FRANSIZLAR ALDI.
Türkiye’nin önde gelen kozmetik firmalarından Tekin Acar Kozmetik Mağazacılık Ticaret A.Ş. satıldı. Satın alan firma ise Fransız Sephora Kozmetik A.Ş. Tekin Acar’ın Türkiye genelinde 80 mağazası bulunuyor.
15. POLİSAN’I JAPONLAR ALDI.
Polisan Holding’in yüzde 100 oranında iştiraki olan Polisan Boya’nın yüzde 50’si, 113,5 milyon dolar karşılığında dünyanın ilk 10 boya üreticisinden biri olan ve Japonya’nın lider boya üreticisi konumunda bulunan Kansai Paint Co. Ltd’ye satıldı.
16. KURUYEMİŞÇİ PEYMAN’I BRIDGEPOİNT ALDI.
Özel sermaye fonu Bridgepoint, hissedarları arasında Esas Holding’in de bulunduğu kuruyemiş üreticisi Peyman’ı satın aldı.
17. PANASONİC, VİKO’YU SATIN ALDI
Japon Panasonic, Viko’yu satın aldı Türkiye’de elektrik anahtarları ve priz üretiminin en büyük şirketi olan Viko’nun çoğunluk hisselerini Japon devi Panasonic satın aldı. Satış işlemi iki firma tarafından yapılan açıklamalarla duyurulurken, Japon Nikkei gazetesi Panasonic’in Viko için 460 milyon dolar ödeyeceğini yazdı.Viko, İstanbul Sanayi Odası’nın en büyük 500 sanayi kuruluşu listesinde 331’inci sırasında yer alıyor. 2012 sonu verilerine göre şirketin cirosu ise 246 milyon lira.
Musevi asıllı işadamı Viktor Kohen tarafından kurulduktan sonra 1980 yılında iki arkadaş, Cahit Durmaz ve Ali Dağbaşı tarafından satın alınan şirket özellikle son yıllarda yaptığı yatırımlarla dikkat çekiyordu.
18. HAKAN PLASTİK, İSVİÇRELİLERİN OLDU.
Türkiye’nin önde gelen plastik boru üreticisi Hakan Plastik’in çoğunluk hissesi, İsviçreli boru üreticisi George Fisher şirketine satıldı.
Satın almanın Temmuz ayı sonuna kadar tamamlanması planlanıyor.
Temeli 1965’te atılan Hakan Plastik, İstanbul Sanayi Odası’nın son açıkladığı 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesine 177 milyon 429 bin TL ciro ile 443’üncü sıradan girmişti. Şirket, alt yapı, üst yapı ve tarımsal boru üretimi yapıyor.
19. SIRMA SU, DANONE İLE EL SIKIŞTI.
Fransız Danone, Türkiye’nin önde gelen su ve gazlı içecek markalarından Sırma Su’yun yüzde 50.1 hissesini satın aldı.
Fransız su ve yoğurt markası Danone, Türkiye’nin en büyük su ve gazlı içecek markalarından Sırma ile ortaklık anlaşması imzaladı.
20. BAYMAK’ın YÜZDE 100’Ü HOLLANDALI BDR’NİN OLDU.
Türkiye ısıtma sektörünün önde gelen kuruluşlarından 46 yıllık Baymak’ın yüzde 100’ü Hollandalı BDR Thermea’nin oldu.
İSO 500 listesinde 243’üncü sırada yer alan Baymak’ın 2011 sonu itibariyle cirosu 316 milyon lira seviyesinde bulunuyor.
Baymak’ın ortağı ve Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akdoğan’ın elindeki hisseleri devretmesiyle, şirketin yüzde 50’sine sahip olan BDR Therma, Baymak’ın yüzde 100’üne sahip oldu.
21. YAPI KREDİ SİGORTA 1.6 MİLYAR LİRALIK DEV SATIŞ
Yapı Kredi Sigorta ve Yapı Kredi Emeklilik’in satış süreci geçtiğimiz Mart sonunda tamamlandı.
İki şirketin hisselerinin 1.6 milyar liraya Alman devi Allianz’a satıldı; taraflar karşılıklı olarak imza attı. Sözkonusu anlaşmaya göre, Allianz, Yapı Kredi Sigorta ve Yapı Kredi Emeklilik’in yüzde 100’üne 1.9 milyar TL değer biçti.
22. A BANK KATARLI COMMERCIAL BANKA SATILDI
Abank’ın yüzde 70.84’ü Katarlı Commercial Bank’a satıldı.
Satış sonrası açıklama yapan sahibi Anadolu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, “Türkiye’ye girmekte çok kararlıydılar pazarlık yapmamız gerekmedi” diye konuşmuştu. Abank’ın toplam 66 şubesi bulunuyor.
23. YEMEKSEPETİ’NE İKİNCİ YABANCI ORTAK
İnternet üzerinden yemek siparişi almak için 11 yıl önce kurulan yemeksepeti.com, dünyanın en büyük 10 yatırım fonundan biri olan Amerikan General Atlantic 44 milyon dolar karşılığında hisse sattı. yemeksepeti.com, daha önce de European Founders Fund’u yüzde 20 ortak almıştı.
24. PENTİ’YE AMERİKALI ORTAK
Amerikalı The Carlyle Group, Penti’yle ortaklık anlaşması imzaladı.
Uzun süredir pek çok yatırım fonunun ilgisini çeken Penti’den ‘The Carlyle Group’ anlaşmasıyla ilgili hisse bedeli ve fiyat açıklanmazken, piyasalarda yüzde 30 hissenin 130 ila 150 milyon dolar arasında bir bedele satıldığı iddia ediliyor.
Çorap, iç çamaşırı, ev giyim, mayo ve aksesuar pazarında güçlü bir konuma sahip olan Penti’nin Türkiye’de 155 mağazası bulunuyor. Ayrıca 16 ülkede 39 mağazası olan Penti’nin İngiltere, İtalya ve Çin’de de ofisleri var.
25. FLORMAR FRANSIZLARA
FRANSIZ kozmetik devi Yves Rocher Grubu, Türkiye’nin köklü kozmetik firması Flormar’ın yüzde 51’ini satın aldı.
100’ü Türkiye’de, 200’ü yaklaşık 30 ülkede, toplam 300 mağazası olan Flormar, İspanya’dan Suudi Arabistan’a geniş bir coğrafyada faaliyet gösteriyor.
26. DAMAT’TAN HİSSE SATIŞI
Türkiye’de Damat ve Tween markaları ile tanınan Orka Group’un azınlık hisseleri New York merkezli yatırım şirketi Investcorp’a satıldı.
27. DENİZBANK RUSLARIN OLDU.
Bir zamanlar Zorlu Grubu’na ait olan ancak 2006 yılında Fransız-Belçika ortaklığı Dexia’ya satılan Denizbank bu kez de Rusya’nın en büyük bankası Sberbank’a 3.54 milyar dolara satıldı.
28. TAV FRANSIZLARA SATILDI.
TAV Havalimanları Holding’in yüzde 38’i ve halka açık olmayan TAV Yatırım Holding’in yüzde 49’u Fransız Aéroports de Paris Management şirketine 923 milyon dolar karşılığında satıldı.
19. MUSTAFA NEVZAT’A 700 MİLYON DOLAR
Mustafa Nevzat İlaç Sanayii’nin yüzde 95.6’lık hissesi, 700 milyon dolar karşılığında ABD’li Amgen’e satıldı.
20. KOTON’UN YARISI SATILDI
Koton’un yüzde 50’si Turkven’in sahibi olduğu Hollanda merkezli Nemo Apparel BV’ye satıldı. Satış bedelinin yaklaşık 500 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor.
21. BAHÇEŞEHİR’E ABD’Lİ ORTAK
ABD merkezli Carlyle Grubu Bahçeşehir Kolejleri’nin yüzde 48’ini aldı.
22. FİNANS EMEKLİLİK CIGNA’YA SATILDI
Finansbank, Amerikalı sağlık ve hayat sigortası şirketlerinden Cigna ile Finans Emeklilik şirketinin yüzde 51’inin satışı için ortaklık anlaşması imzaladı. Anlaşma ile Cigna, Finans Emeklilik’in yüzde 51 hissesi için 85 milyon Euro ödeyecek.
23. İNGİLİZLER, GRANİSER’E 75 MİLYON DOLAR VERDİ
Kazancı Ailesi’nin sahip olduğu granit sektörünün en büyüklerinden Graniser’in yüzde 75 hissesi 75 milyon dolar karşılığında İngiliz yatırım fonu Bancroft Private Equity LLP’ye satıldı.
24. BENTO’YU JAPONLAR ALDI.
Japon imalat şirketi Nitto Denko, Türk sanayi tipi yapışkan film üreticisi Bento’yu 100 milyon dolara satın aldı.
25. HAK MENKUL SİNGAPURLULARIN OLDU.
Hak Menkul’ün yüzde 95.9 hissesi 20 milyon dolar karşılığında Singapurlu Philip Brokarage firmasına satıldı.
26. İDAŞ’A YABANCI ORTAK
New York merkezli Capital Partners, İDAŞ’a 30 milyon lira ile ortak oldu.
27. İSKENDERUN LİMANI’NIN YÜZDE 20’Sİ SATILDI.
Limak, İskenderun Limanı’nın yüzde 20’sini Avrupa Yatırım Bankası ile Fransız ve İtalyanlar’ın kamu fonlarının ortak olduğu InfraMed’e devretti.
28. MACKOLİK İNGİLİZLERE
Türkiye’nin önde gelen spor sitelerinden biri olan mackolik.com, Perform isimli bir İngiliz şirketi tarafından satın alındı. Perform, şirketin yüzde 51’lik hissesi için 40.8 milyon TL nakit ödemede bulundu.
29. PETKİM’DEKİ SON HİSSE DE SATILDI
Petkim’deki yüzde 10,32’lik son kamu hissesi, 168 milyon 500 bin dolara Socar’a satıldı.
30. POLİMER KAUÇUK ABD’LİLERİN OLDU
1957’de kurulan Türk hidrolik ve endüstriyel hortum imalatçısı Polimer Kauçuk ABD’li enerji yönetimi devi Eaton Corporation’a satıldı.
31. PRONET SATILDI
Türkiye elektronik güvenlik sistemleri sektörünün önde gelen markalarından Pronet, Londra merkezli girişim sermayesi şirketi Cinven’e satıldı. Satış bedelinin 350 milyon euro olduğu tahmin ediliyor.
32. DUBAİ MERKEZLİ ŞİRKET GROUP SILK & CASHMERE’nin % 45 ini ALDI.
Dubai merkezli Eastgate Capital Group Silk&Cashmere’in yüzde 45’ini satın aldı.
33. TARSUS LIFE MEDIA FUARCILIK’I ALDI
Geçen yıl İstanbul Fuar Hizmetleri’nin yüzde 75’ini alan İngiliz Tarsus Group, şimdi de Life Media Fuarcılık’ın yüzde 70’ini 30 milyon TL’ye aldı.
34. ARAS KARGO YABANCI ORTAK ALDI
Aras Kargo yabancı ortak aldı. İş Girişim ile Austria Post ve Post International arasında 20 Haziran’da pay satış sözleşmesi imzaladı. İş Girişim, 88.5 milyon lira ödenmiş sermayeye sahip Aras Kargo’da, 17.7 milyon liraya denk gelen yüzde 20 paya sahip bulunuyor.
35. NASDAQ BIST’E ORTAK OLDU
Borsa İstanbul’a, dünya devi Nasdaq ortak oldu. Nasdaq OMX grubu ünlü Times meydanından duyurulan anlaşmanın nihai imza ise Eylül ayında atılacak. 3 Nisan’da kurulan Borsa İstanbul A.Ş.’nin sermayesi 423 milyon TL olarak açıklanmıştı.
36. KAMİL KOÇ, ACRETA GROUP’A SATILDI
Türkiye’nin ilk otobüs şirketi olan ve 1926 yılından bu yana faaliyet gösteren Kamil Koç Otobüsleri A.Ş.’nin yüzde 100 hissesinin Türkiye’nin önde gelen yatırım şirketlerinden Actera Group’a satıldı. Kamil Koç’u satın alan Actera Grubu ise 3 milyar TL’lik öz sermayesi ile Türkiye’nin enbüyük yatırım gruplarından biri konumunda bulunuyor.
37. TATİL SEPETİ YABANCI İLE ORTAK OLDU
Tatilsepeti.com‘u yabancı ortak aldı.Tatilsepeti.com, Londra merkezli yatırım fonu Bancroft Private Equity’den yatırım alarak, online turizm alanında yabancı yatırımı alan ilk Türk şirketi oldu.
DİĞER SATILAN KURULUŞLARIMIZ :
- Telsim İngilizler’e
- Araç muayene işi Almanlar’a
- Başak Sigorta Fransızlar’a
- Adabank Kuveytliler’e
- Avea Lübnanlılar’a
- Tekel’in İçki Bölümü Amerikalılar’a
- Tekel’in Sigara Bölümü ABD ve İngilizler’e
- Finansbank Yunanlılar’a
- Oyakbank Hollandalılar’a
- Denizbank Belçikalılar’a
- Türkiye Finans Kuveytliler’e
- TEB Fransızlar’a
- Cbank İsrailliler’e
- MNG Bank Yunanlılar’a
- Dışbank Hollandalılar’a
- Yapı Kredi’nin yarısı İtalyanlar’a
- Beymen’in yarısı ABD’lilere
- Enerjisan’ın yarısı Avusturyalılar’a
- Garanti’nin yarısı Amerikalılar’a
- Eczacıbaşı İlaç Çekler’e
- İzocam Fransızlar’a
- Demir Döküm Almanlar’a
- Döktaş Finli’ye
- POAŞ Avusturyalılar’a
- Migros İngiliz’e
- TGRT (Fox) Amerikalı’ya,
- MNG Kargo Dubaililer'e SATILDI.
Değerli okuyucularımız; Sizde listeye eklemeyi unuttuğumuz satılan firmaları ve kime satıldığını yorum olarak haberimize eklerseniz memnun oluruz..