Obruklar, içbükey, konkav ya da huni biçiminde çukur kuyulardır. Yer altı sularının, karbondioksit ile oluşturduğu karbonik asitlerin zamanla kireç-yoğun toprakları çözerek yer altında meydana getirdiği mağaraların üstündeki toprakların çökmesiyle oluşan derin çukurlar...!
Kısaca, obruk;
Yeraltında metrelerce derinlikte doğal yollardan oluşan göçüğün adı...!
Türkiye'de obruk denilince akla ilk önce Konya ve özellikle Karapınar İlçesi gelmektedir.
İrili ufaklı yüzlerce obruk....! Zannederim en son sayı 320 idi.
Karapınar büyük obruğu 70 m. Konya/Turkey Large sinkholes
Konya'da bir yıl içinde 9 obruğun meydana geldiği bile olmuştur.
Bu obrukları bölgede obruk riskini tetikleyen etkenleri Konya Afad müdürlüğü ve Üniversiteler araştırmakta ve tez konusu yapmaktadır.
Bunların en meşhuru ebetteki turistik olması açısından Çıralı Obruğudur.
Karapınar/Yenikent Bucağı Kuzey Akviran Yaylası'ndaki bu obruk yaklaşık 250 m çapında ve 80 m. yüksekliğinde dik bir çanak şeklindedir.
Jeolojik oluşumu, karstik şekilleri, gölü, kayadan oyma yapı ve mağaralarıyla bir harika...!
Çıralı göl (Çıralı Lake), şehir merkezine 31 km uzaklıktadır. Çıralı da "Meyil Gölü" gibi bir obruk gölü olup yüz ölçümü 17,500 m²
En güzel yurt köşelerinden biri olan Çıralı, dairevî şekilde hem tehlikeli hem de gizemli bir göldür.
Esasen dünya çapında
keşfedilmeyi bekleyen bir doğa harikası...!
Saklı bir medeniyete ev sahipliği yapıyor gibi..! Kayadan oyma yapıları, mağaraları, jeolojik oluşumu, karstik şekilleri, gölüyle doğa severlerin ve fotoğrafçıların ilgi alanı..!
Aksaray Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Hatim Elhatip, Obruk Platosunda çok sayıda obruk ve obruk gölü bulunduğunu, bölgenin âdeta bir "obruklar diyarı" olduğunu söylüyor.
"Birkaç metreden birkaç yüz metreye kadar ulaşabilen obrukların, yer altı sularıyla dolması veya yer altı mağaralarının tavanlarının çökmesiyle obruk gölleri oluşmaktadır" diyen Elhatip,
"Birer doğa harikası olan bu obruk ve göller, her mevsim renk cümbüşü ve ile bir atmosfere sahip.!"
Diğerlerinden farklı özellikleri olduğuna dikkati çekerek, "Çıralı Obruğu, kayadan oyma yapıları ile içinde saklı bir medeniyetin izlerini taşıyor. Milattan öncesi medeniyetlere ve Roma dönemine ait yerleşim kalıntıları bulunmaktadır. Obruğa iniş için yapılan yolun bir bölümü günümüze kadar ulaşmıştır" diyor.
Ne yazık ki, Suyu tatlı olan ve balıkların yaşadığı göl, kuruma tehdidi altında..!
İrili-ufaklı 100'ün üzerinde obruk bulunan Karapınar'da her an yeni obruklar oluşmakta...!
En son İlçe merkezinin 7 kilometre kuzeyinde Büyük Karakuyu Yaylası'ndaki mera alanında 40 metre çapında, 20 metre derinliğinde bir obruk daha meydana gelince hayvanları otlatacak yer kalmamış.
Bu gidişle ekilebilir arazi de kalmayabilir.
Bu itibarla konunun uzmanlarına sesleniyorum.
Buna acilen bir çözüm bulunamaz mı? En azından obruk gölü hâline gelmeyen vasıflı tarım arazilerindeki obrukların kaya, moloz ve topraklarla doldurulması mümkün değil mi? Böylelikle masraflı gözükse de yüzlerce hektar arazi tekrar tarıma kazandırılmış olamaz mı?
Hepsinden önemlisi o bölgede yaşayan inşanlar, çobanlar ve çiftçiler için olası tehlike bertaraf edilmiş olmaz mı? Zira; Halk, sürekli tedirgin...!
Ani ses ve gürültüler..! Meselenin en korkutan yanı da ne zaman nerede obruk olacağı...!
Kalın sağlıcakla...!