20 aya yayılan ve İran ile P5+1 ülkeleri arasında çetrefilli bir sürece dönüşen, İran’ın nükleer programını denetlemek şartıyla Tahran’a yapılan yaptırımları kaldırılması hedeflenen nükleer müzakerelerde anlaşmaya varıldı. Bugün müzakerelerin anlaşmaya sonuçlanmasının ardından Beyaz Saray’da açıklama yapan ABD Başkanı Barack Obama, “Bugün, 2 yıldır devam eden müzakerelerin ardından Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası topluluklar arasında İran’ın nükleer silah yapımını engelleyecek uzun dönemli ve geniş çaplı bir anlaşma sağlandı” dedi. İran’ın nükleer silah elde etmesi önündeki bütün yolların müzakereler sonucu kapandığını söyleyen Obama, “İran anlaşma sayesinde ilk kez bütün sözlerini uygulamak zorunda kalacak” dedi.
İran’ın santrifüjlerin üçte ikini kaldıracağını belirten Obama, “Bu anlaşma olmasaydı İran santrifüj sayısını ve nükleer santral faaliyetlerini arttırarak bomba yapabilirdi. Nükleer programı durdurulamazdı. İran, kendi nükleer silahlarını geliştirmek isteyebilirdi ve nükleer silah yarışı ortaya çıkabilirdi” ifadelerini kullandı.
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumunun (UAEK) nükleer tesislerin yanı sıra İran’ın askeri alanlarını da denetleyeceğini söyleyen Obama, herhangi bir şüphe durumunda UAEK’nin devreye gireceğinin vurgusunu yaptı. “İran anlaşma hükümlerine uymadığı takdire yaptırımlar geri gelecektir” diyen Obama, müzakerelerin bu zamana kadar yapılan yaptırımlar sonucu başarıya ulaştığını ifade etti. Obama, öte yandan füze ambargosunun 8, silah ambargosunun da 5 yıl devam edeceğinin altını çizdi. 25 yıl boyunca yürürlükte olacak olan anlaşmayla ilgili “Bu korkak bir anlaşma değildir” diyen Obama, “ Varılan anlaşma İran’ın nükleer silah edinmesini önlemek niyetindedir” dedi ve ekledi: “ Aksi takdirde İran’a askeri bir çözüm uygulanıp uygulanamayacağını düşünmek zorunda kalacaktım.”
“Diplomatik çözüm olmasaydı askeri çözüme başvuracaktık” sözlerini kullanan Obama, İran’ın anlaşma yükümlülüklerini ihlal etmesi durumunda Ortadoğu’da daha fazla barış sağlanması için atılan bu adımın başarısızlığa uğrayacağını kaydetti.
“Uzmanlar detaylar üzerinde çalıştı, bu anlaşmayı denetleme şansımız var. İran, ABD’nin 35 yıldır düşmanlarından biri Ancak anlaşmanın güvenli ve ABD’nin güvenlik çıkarlarına uygun olduğunu düşünüyorum” ifadelerine yer veren Obama, “Anlaşma sayesinde İran’ın nükleer silah elde edinmemesi için ciddi bir mekanizma kurulmuştur” şeklinde konuştu ve kongrede olumsuz sonuç çıkması durumunda bunu veto edeceğinin de notunu düştü.