NASİHAT DOLU BİR YAZIYDI
2023 yılının son günüydü. Gazete sayfalarına bir göz atıyım derken bir yazıya gözüm takıldı. İsim versem reklâm olur. Türkiye'de duayen gazeteci, muhafazakâr ekolden olan, derin gerçekleri gün yüzüne çıkaran, genelde olayları piyasadaki gazetecilerden farklı okuyan ve tahlil eden, çok geniş birikime sahip olan, yüzlerce TV proğramlarına çıkan, değişik platformlarda binlerce konferaslar veren, koronavirüsle mücadele eden, dünyayı ve kurulan entrikaları çözebilen ender gazetecilerden biridir. Az çok kimden bahsetmeye çalıştığımı muhafazakâr okurlar tahmin ediyordur.
Söz konusu gazeteci üç hutpe uzunluğunda nasihat dolu bir yazı yazdı, 2023 yılının son gününde. Ondan esinlenerek ben de konu olarak "Nasihatı" seçtim.
Nasihat değince Peygamberimiz sav' in;
Mü'minin mü'min üzerinde altı hakkı vardır:
Hasta olduğunda onu ziyaret eder,
Öldüğünde cenazesinde bulunur,
Davet ettiğinde , davetine icabet eder,
Karşlaştığında ona selam verir,
Aksırdığında ona 'Yerhamükellah!' der,
Uzakta da olsa yakında da olsa ona nasihat eder" Hadis-i şerifi ilk edapta akla gelir.
Her müslüman bildiği doğruları din kardeşine anlatmakla mükelleftir. Kutsal kitabımız Kur'an-ı Kerim'de bu manada onlarca ayet-i kerime vardir. Peygamberimiz sav' in örneklik hayatı ve sözleri, büyüklerimizin hayatları ve tecrübeleri bizim için birer nasihattır.
Nasihat değince Lokman as akla gelmemesi mümkün değil. Lokman as'dan nasihatlere örnekler;
. Hani Lokmân oğluna öğüt vererek şöyle demişti: "Yavrum! Allah'a ortak koşma! Çünkü ortak koşmak elbette büyük bir zulümdür" (Lokman:13)
Lokmân öğütlerine şöyle devam etti:) "Yavrum! Şüphesiz yapılan iş bir hardal tanesi ağırlığında olsa ve bir kayanın içinde, yahut göklerde ya da yerin içinde bile olsa, Allah onu çıkarır getirir. Çünkü Allah en gizli şeyleri bilendir, (herşeyden) hakkıyla haberdar olandır."(Lokman; 16)
Yavrum! Namazı dosdoğru kıl. İyiliği emret. Kötülükten alıkoy. Başına gelen musibetlere karşı sabırlı ol. Çünkü bunlar kesin olarak emredilmiş işlerdendir." (Lokman 17)
Şeyh Edebali'nin oğluna nasihatı tarih kitaplarına geçmiştir. Edebali der ki;
Güçlüsün, kuvvetlisin, akıllısın, kelâmlısın. Ama; Bunları nerede, nasıl kullanacağım bilmezsen, Sabah rüzgarında sa\'rulur gidersin. Öfken ve nefsin bir olup aklını yener. Daima sabırlı, sebatlı ve irâdene sahip olasın.
Büyüklerimizin nasihatlerini hep hatırlarız. Bize genç yaşlarda söyledikleri sözlere o zamanlar pek aldırış etmezdik. Şimdi o sözlerinin anlamlarını anlamaya başladık. Rahmetli büyük babam birbirine küsen insanlara; "akıllı insan küsmez" derdi. Hakikaten aklı selim olan insanların literatüründe küsme yoktur. Selâmetli babam da; "Biz eksik aramaya değil, eksik tamamlamaya görevlendirildik" der. Ne kadar da anlamlı bir söz değil mi?
Öğretmenlerimiz her zaman bize; "çalışan kazanır, onun için çalışın" diyorlardı. Öğretmenlerimizin bu kıymetli nasihatlerini tutanlar belli bir yere geldiğini görüyoruz. Atasözlerimiz aslında hepsi birer nasihattır. Büyük tecrübeler sonucunda süzülerek ve arı-duru hale getirilen kıymetli söz kalıpları, dilden dile söylenerek günümüze kadar gelmiştir. Hepsi bir ayna gibi önümüzü aydınlatıyor. Ders alabilenlere ne mutlu!
Hakkı üstün tutacağız, güçlü olanı değil. Zalimden yana değil, mazlumdan yana olacağız, hayra motor, şerre fren olacağız. Şerde değil, hayırda yarışacağız, hakkımız olmayan bir şey bize teklif edildiğinde reddedeceğiz, Allah için adil şahitler olacağız, bir kötülük gördüğümüzde onu önce elimizle, gücümüz kifayet etmezse dilimizle tef etmeye çalışacağız, insanları Allah Teâlâ için seveceğiz, ya da sevmeyeceğiz, emaneti koruyacağız, doğruyu destekleyip ayağa kaldıracağız, yalnız kalacağımızı bilsek bile haktan ayrılmayacağız, bize verilen yetkiyi adaletli kullanacağız. kamu malı yemenin vebalinin çok olduğunu bilerek ateşten kaçar gibi kaçacağız. Kendimize yapılmasını istemediğimiz bir şeyi asla başkasına yapmayacağız. Bu yazdıklarım belli başlı bilinen nasihat cümleleridir.
Konfiçyüsten nakledilen nasihat cümleleriyle sohbetimi sonlandırmak isterim.
1- “Karanlığa söveceğine kalk bir mum yak.”
2-“Ne aradığını bilmeyen, bulduğunu anlayamaz.”
3- “Güzel yeteneklerin dahi olsa, kibirli ve cimriysen, diğer özelliklerine göz atmaya bile değmez.”
4- “İyiliği hiçbir şahsi menfaat gözetmeden sırf iyilik olsun diye yap.”
5- “Eğitimli insanlar adaleti ilke edinir ve onu düzenli bir biçimde yürütür; onu alçak gönüllülükle kurar ve sadakatle gerçekleştirir.”
6- “Yüce/iyi insan, ancak dünya bütünüyle uyum içinde yaşayan insandır.”
7- “İnsanın ulaşabileceği en büyük amaç, ahlaki varlığının tüm dünya düzeniyle uyum içinde olmasıdır.”
8- “Eğitimli insanlar başkalarında iyi olanı beslerler kötü olanı değil. Küçük insanlar ise tersini yaparlar.”
9- “Eğer ağaca çıkmak istiyorsan, yıldızlara çıkmayı niyet edin.”
10- “Durmadan devam ettiğin sürece, ne kadar yavaş gittiğin önemli değildir.”
11- “Doğruyu görüp onu yapmamak, cesaret eksikliğidir.”
12- “Elmas nasıl yontulmadan kusursuz olamazsa insan da acı çekmeden olgunlaşamaz.”
Selâm ve Dua ile
31.12.2023
Başöğretmen: Mustafa
Cemal TOMAR