Diyanet İşleri Başkanlığı, “Türkiye’de Dini Hayat Araştırması” yaptı ve yayımlandı. Sosyolojiyle meşguliyetime yaslanarak bu tür kamuoyu araştırmalarını çoğunlukla hoş görmediğimi itiraf ederek söze başlayayım. Hoş görmememin nedeni kamunun oyunu beğenmemezlik değil; kamunun oyu diye sunulan bilginin inşasında oldukça keyfi, ciddiyetsiz ve siyaseten gizli yönelimler taşıyan bir tarzın benimsenmesi.
Mesela Konda’nın 2014 Haziran’ında yayınlanan Gezi araştırmasına bakalım: “inançlı”, “dindar”, “sofu”, “dindar muhafazakar”, “geleneksel mufazakar” gibi tipler neye gore tefrik edilmiş, tek bir izah bile yok. Ben hangisine giriyorum sevgili Konda? “Sofu” ne ağbi Allah aşkına? Bu nasıl bir toplumsal fenomendir, “dindar”dan farkı nedir, ayağında mesh başında takke mi, her sene hacca gitmek mi, nedir?
“Örtünme durumu” olarak da “başörtüsü” ve “türban” diye ayırmış Konda. Kendilerine twitterdan yazdım, bu ayrımı nasıl açıklıyorsunuz diye, cevap veremediler. Düpedüz köhne kemalist ayrım bu; “siyasi simge olmayan, geleneksel olarak ninelerimizin taktığı zararsız başörtüsü” ile “laik devletin temelini dinamitlemek isteyen yobaz türban”. Peki sen bu ideoloji yüklü ayrımı, toplumsal gerçeklikmiş gibi araştırmanın temeline nasıl koyarsın?
Koyarsın, çünkü zaten kamuoyu araştırmalarının ekserisi, kendi fantezilerini muhayyel bir “kamu”ya atfetmek ve ideolojileri rakamlarla estetize ederek yeniden piyasaya sürmekten ibarettir.
Kamuoyu araştırmalarının sonuçları, halkın görüşünü değil, araştırma şirketinin kendi hesabı kitabı içinden halkı nasıl göstermek istediğini söyler.
Toplum bir kör gidişe düşürülür.. Su başlarını tutanlar, iktidarlarını yitirmemek için masal anlatmayı sürdürmek ister.
Sonuç: Bu toplum başına gelen felaketi bile anlayamamaktadır.