Türkiye Jetlerinin düşürdüğü Rus savaş uçağının ardında yaşanan gerilim, uluslararası kuruluşların temsilcileri tarafından farklı açılardan değerlendirilirken, genel olarak itidal çağrısı yapıldı.
Türkiye ve Rusya arasında yaşanan gerilim bir anda uluslararası kamuoyunun gündemini değiştirirken, yapılan açıklamalarda herkesin itidalli davranması gerektiğine vurgu yapıldı.
1950’lerden bu yana ilk kez NATO üyesi bir ülke, Rus veya Sovyetler Birliği yapımı bir uçağı düşürmesi dünya gündemine oturdu. Yaşanan gerilimle ilgili birçok ülke ve uluslararası kuruluşların temsilcileri ise farklı değerlendirmelerde bulundu.
Pentagon:
Pentagon Sözcüsü Michelle Baldanza, Türkiye'nin hava sahasını korumak amacıyla Rus uçağını vurduğu, olayın uluslararası koalisyon dâhilinde gerçekleşmediği açıkladı. Baldanza, "Her ülkenin kendi hava sahasını kontrol etme ve koruma hakkına sahip olduğunu düşünüyoruz. Rus uçağının düşürülmesi, bu bağlamda gerçekleşti. Olayın uluslararası koalisyonun faaliyetlerle bir ilgisi yok." dedi.
Baldanza, Moskova ile Washington arasındaki Suriye hava sahasında çatışmaların engellenmesi anlaşmasının bu olay için geçerli olmayacağını belirtti. Türkiye'nin uçağın düşürülmesi konusunda ABD'yi bilgilendirdiğini de ifade eden Baldanza, “Düşürülen uçak sınırdaydı ancak tam bir konum değerlendirmesi veremeyiz.” diye konuştu.
Baldanza, Türkiye'nin olaydan önce Rus uçaklarını defalarca uyardığını, ancak Rus pilotların bu uyarılara yanıt vermediğini de sözlerine ekledi.
Mogherini:
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Rus uçağının düşürülmesi sonrasında 'gerilimden uzak durma' çağrısı yaptı. Twitter hesabından açıklama yapan Mogherini, "Bu sabah NATO Genel Sekreteri ile görüşme yaptım. Gerilimden uzak durulmalı." dedi.
Tusk:
AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, yaşanan gerilime ilişkin olarak Twitter hesabından, "Rus jetinin düşürülmesinin ardından bu tehlikeli dakikalarda hepimiz soğukkanlı ve sakin olmalıyız." uyarısında bulundu.
Mironov:
Adil Rusya Partisi Genel Başkanı Sergey Mironov, Türkiye'nin tutumunun dostça olmadığını belirterek, "Birçok ülkenin güvenliğin tesisi için çabaları koordine etme konusunda kararlılık ifade ettiği bir dönemde bu tür eylemler, IŞİD ve uluslararası terörle mücadeleye ciddi bir darbe indiriyor. Hiç şüphe yok ki dostça olmayan bu eylemden gerekli çıkarımları yapacağız." diye konuştu.
Puşkov:
Rusya Devlet Duması Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Aleksey Puşkov, Suriye'de yaşanan gelişmenin Türk-Rus ilişkilerine ciddi şekilde yansımalarının olacağını söyleyerek, "Türkiye'nin Su-24 savaş uçağına yönelik düşmanca tutumu, Türk-Rus ilişkilerinde ciddi sonuçlara yol açacak. Devlet Başkanı Vladimir Putin, yaptığı açıklamada bunun sinyalini verdi." ifadelerini kullandı.
“Uçağımız Türk hava sahasını ihlal etmedi, F-16 tarafından düşürüldü”
İnterfax Haber Ajansının ulaştığı bir Rusya Savunma Bakanlığı yetkilisi de açıklamasında, yaptıkları analizlerde uçaklarının Türkiye hava sahasını ihlal etmediğini söyledi. Açıklamada ayrıca, Rus uçağının hava operasyonları ardından Hmeymim hava üssüne dönerken bir Türk F-16'sı tarafından düşürüldüğü belirtildi. Bakanlık'tan daha önce yapılan ilk açıklamada ise Su-24'ün karadan havaya füzeyle düşürüldüğünün tahmin edildiği belirtilmişti.
Bir paket üzerinde çalışıyoruz
Türkiye sınırında Rus uçağının düşürülmesiyle ilgili olarak Rusya Savunma Bakanlığı tarafından açıklama yapıldı. Bakanlık açıklamasında, "Türk Hava Kuvvetleri'nin Rus jetine karşı attığı adımları dostane olmayan tutum olarak görüyoruz. Bu tür olaylara nasıl karşılık verileceği konusunda bir paket üzerinde çalışıyoruz." denildi.
BMGK ülkelerinin Ankara büyükelçileri Dışişleri’ne çağırıldı
Türkiye Dışişleri Ankara'daki Rusya, ABD, Fransa, İngiltere ve Çin büyükelçilerini Bakanlığa çağırdı. Reuters'e konuşan bir yetkili, "P5 ülkelerinin büyükelçileri konuyla ilgili bilgi vermek üzere Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı." dedi.
TÜRK ataşe SAVUNMA BAKANLIĞI'NA çağrıldı
TASS Haber Ajansı’nın geçtiği bilgiye göre, Türkiye'nin Moskova'daki askeri ataşesinin Rusya Savunma Bakanlığı'na çağrıldığını belirtildi.
Yanovskiy:
Rusya Enerji Bakan Yardımcısı Anatoliy Yanovskiy ise Rus uçağının düşürülmesi nedeniyle Türkiye'ye doğalgaz sevkiyatının kesilmediğini açıkladı. TASS Haber Ajansı’na konuşan Yanovskiy, "Sevkiyat, sözleşmedeki yükümlülüklere uygun şekilde devam ediyor. Aksi, mümkün değil." ifadelerini kullandı.
NATO:
NATO Sözcüsü Irina Novakova, Türkiye'nin Suriye sınırında bir Rus savaş uçağının vurularak düşmesi hakkındaki ayrıntıları bugün NATO büyükelçileriyle paylaşacağını söyledi.
Novakova, toplantının TSİ 18.00'de yapılacağını belirterek, "Bugün öğleden sonra Kuzey Atlantik Konseyi toplantısı yapılacak. Amacı Türkiye'nin müttefiklerini bu sabahki olaylar hakkında bilgilendirmesidir." dedi.
AB:
Avrupa Birliği'nden de 'gelişmeleri yakından takip ediyoruz' açıklaması geldi. Avrupa Komisyonu Sözcüsü Alex Winterstein, ''Durumu yakından izliyoruz ve tam olarak ne olduğunu anlaşamaya çalışıyoruz.'' dedi.
Ankara'daki Rus müsteşar Dışişleri'ne çağrıldı
RİA Novosti haber ajansı, Ankara'daki Rus Büyükelçilik Müsteşarı Sergey Panov Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldığını aktardı. Ankara'daki Rusya Büyükelçiliği'nin Basın Sözcüsü İgor Mityakov, RİA Novosti'ye yaptığı açıklamada, ''Büyükelçilik Müsteşarı Sergey Panov'un Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldığını doğrulayabiliriz. Ancak görüşmenin içeriğine dair açıklama yapamayız.'' ifadelerinde bulundu.
İngiltere
İngiltere Dışişleri Bakanlığı, Rus uçağının Türkiye tarafından düşürülmesini ‘çok ciddi bir olay’ olarak değerlendirdi. “Durumu yakından takip ediyor ve tam olarak ne yaşandığını anlamaya çalışıyoruz.” diyen yetkili, detaylı yorum yapmadı.
Miloş Zeman:
Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Miloş Zeman, Rus uçağının düşürülmesi hakkında, “Kimi zaman, Türkiye’nin IŞİD’le gayrı resmi olarak işbirliği yaptığı yönünde şüpheler dile getiriliyor. Rus Hava Kuvvetleri’nin Suriye’de IŞİD’le savaştığı dikkate alınınca (Rus uçağının düşmesine neden olan) bu eylem, son derece radikal bir önlemdir. Türkler ortamı hararetlendiriyor.” dedi. (İLKHA)