Ahmed Yesevi Hazretleri, Çin hudûdunda Hıtay isminde bir yere gider.
Çok sıcak bir günde yol kenârında dinlenirken, bir köylü,doğum yapmakda olan zevcesi için duâ ister.Hazret, duâ eder ve doğum kolay olur.Bunun üzerine köylü kendisine çay ikrâm eder.
Hâce Yesevî Hazretleri, o zamana kadar hiç görüp tatmadığı çayı içer içmez rahatlar ve harâreti gider.
Sonrada;
"Yâ Rabb'i bu içeceğe revâç ver.Bizi sevenler içsin ve faîdelensinler."diye duâ eder.
Çayın tasavvûf erbâbı arasındaki rağbetini bu duâya bağlayanlar vardır.Uyanık ve zînde tutduğu için
"Evliyâ Çorbası"da derler.Zirâ:
Çay sohbete vesîledir.
Ôzellikle kıtlama şekerle semâver çayının haz ve muhabbetine diyecek yokdur.
Ülkemizde semâver kültürü her bölgemizde var ise de; genellikle ,Vezîrköprü,Havza,
Kavak,Amasya,Tokat,Sivas,
Erzurum ve K.maraş gibi yörelerimizde daha yaygındır.
Elektrikli ve kömürlü olmak üzere bakır,sac,aliminyum, çelik ve porselen gibi maddelerden yapılmış çesitli modelleri vardır.Ancak;
Porselen demlikden içmek ayrı bir zevk ve zenginliği simgeler.
Dünyânın her tarâfında ve özellikle ülkemizde çok içilir.Bu sebeble;
"Çay içelim,çay içelim.
Nefsü hevâdan geçelim" gibi çeşitli deyişler söylenmişdir.
Çayın rengi ve sunumu da ayrı bir keyfiyetdir.
"Çay kadehde dîde-efrûz olmalı,
Lebrengü lebrizû lebsûz olmalı"derler.
Yâni çay, küçük ve şeffâf bardakda göz doldurmalıdır.
Dudak renginde,
dudağına kadar dolu ve yakıcı olmalıdır.
Çayın içmenin haddi ve hududu yokdur...!
"1 çay beyhûde, 2 çay faîde, 3 çay kaîde, iç 4'ü at derdi, madem çıkdın 5'e, sürgit 15'e"tarzında tekerlemeler
olduğu gibi,"çay üçdür,gerisi iç dur,iç dur."şeklinde söylemlerde vardır.
Bunu teyîd edercesine konuda
1979 yılında Ağrı İlinde yaşanmış bir anım bile vardır.
Ged sandalyede oturmuş 3 kişinin iftârdan terâvih vaktine kadar kıtlama şekerle 125 bardak çay içdiklerini duyunca hayret etmişdim
Dostluğum bâkî olduğu için bu zât-í mûhteremlerin ismini ifşâ etmedim.
Bir kere ,çay deyip geçmeyelim.
Diyetisyenlerin ve gıda mühendislerinin de belirtdikleri gibi çok faideli bir içeceğimizdir.
Başda "B" komleks vitâminleri olmak üzere çeşitli vitâmin ve mineraller içerir.
Bu kadar yaygın olarak tüketdiğimiz çaya yeteri kadar ihtimâm ve hürmet gõstermeyenler için sõylenen bir beyitle iletime son veriyorum.
Sohbet-i erbâb-ı dil bir lahzâ sensiz olmasın.
Hürmetin inkâr eden, dünyâda hürmet bulmasın..!
Kalın sağlıcakla .!
Cum'a bayrâmınızı tebrîk iki cihân sâadeti dilerim.
Yorum Haber: Yusuf Zabun