Hz. Ömer, Hz. Fatma ve Hz. Ali'nin çocukları olan Ümmü Gülsüm ile evlenerek Ehli Beyt ile akraba olmuştur. Ümmü Gülsûm Hz. Ömer’e biri erkek biri de kız olmak üzere iki evlat verdi. Bunlar, Zeyd ve Rukiye’dir.
Yani Hz. Ali, Fatma ve Resulullah'ın nesebi hz. Ömer üzerinden de devam etmiştir.
Hz. Ömer'e tepki gösteren şia acaba bu aile bağlarına ne cevap verir? Hz. Ali'nin kabul etmediği birisine kızını verebileceğini mi düşünürler?
EK
Yorumlardan gelen sorulardan Ümmügülsüm'ün varlığı ve evliliği hakkında bir işkal olduğu şeklindeydi. Bu nedenle konuyu açmaya karar verdim..
ÜMMÜ KÜLSÛM BİNT ALİ B. EBÎ TÂLİB
Rasûlullah (s.a.v.) Medîne’ye hicretinden altı yıl sonra (6/627)’de dünyaya gelen Ümmü Külsûm sahâbenin küçüklerindendir. Rasûlullah’ı görmüş ama yaşının küçük olmasından dolayı herhangi bir rivayeti bulunmamaktadır.186
Ümmü Külsûm’ün baba tarafından nesebi şöyledir: Ümmü Külsûm bint Ali b. Ebî Talib b. Abdulmuttalib b. Haşim b. Abdülmenaf b. Kusay’dır. Annesi Fatıma Hz. Peygamber’in kızıdır. Hz. Fâtıma’nın annesi de Hatice bint Huveylid b. Esed b. Abdu’luzza b. Kusay’dır.187
Ümmü Külsûm, Hz. Ömer ile henüz küçük yaşta iken evlendi ve Hz. Ömer şehit edilinceye kadar da yanında kaldı.188
Hz. Ömer ilk başlarda Hz. Ebû Bekir’in kızı olan Ümmü Külsûm ile evlenmeye karar verdi. Bunun için de kız kardeşi Hz. Aişe’yi aracı kıldı. Hz. Ömer’in Bu teklifini kız kardeşine götürünce, Hz. Aişe’nin kız kardeşi Ümmü Külsûm, Hz. Ömer’in çok sert mizaca sahip olduğunu ileri sürdü ve bu teklifi geri çevirdi. Kız kardeşinin bu teklifi geri çevirdiğini gören Hz. Aişe Amr b. el-Âs’ı aracı kılarak Hz. Ömer’i, Hz. Ali’nin kızı olan Ümmü Külsûm’e yönlendirdi.189
Bu olaydan sonra Hz. Ömer, Hz. Ali’nin kızı olan Ümmü Külsûm’ü istemeye karar verdi. Bir rivayette Hz. Ömer’in, Ümmü Külsûm ile evlenmesi şu şekilde aktarılır:
“Hz. Ömer, Hz. Aliye geldi ve Ey Ali ben kızın olan Ümmü Külsûm’e talibim, onu benimle evlendirmeni istiyorum” dedi. Hz. Ali, “Ey Mü’münlerin Emiri ben kızlarımı kardeşim Cafer’in yetim çocukları ile evlendirmeyi düşünüyorum” dedi. Hz. Ömer, “Ey Ali onu benimle evlendir. Allaha yemin ederim yeryüzünde benim kadar onu mutlu edecek ve gözetip kollayacak kimse yoktur” dedi. Hz. Ali, “Ey Mü’milerin Emiri öyle ise ben onu sana bir bahane ile göndereceğim, şayet beğenip kabul edersen onu sana nikâhlarım” dedi. Eve gelen Hz. Ali kızının eline bir kumaş vererek ona “Mü’minlerin Emiri’ne git ve babam bu kumaşı sana gönderdi” dedi. Ümmü Külsûm kumaşı alıp Hz. Ömer’in yanına geldi. Ümmü Külsûm’ü gören Hz. Ömer, Ona “git babana kabul ettiğimi söyle” dedi.
Eve geldiğinde her şeyden habersiz olan Ümmü Külsûm’e, babası Hz. Ali, halifenin ne dediğini sorunca Ümmü Külsûm: “Selam söyledi ve babana kabul ettiğimi söyle” dedi.
Hz. Ali, kızına “Ey kızım bundan sonra Mü’minlerin Emir’inin hanımısın” dedi ve onu Hz. Ömer ile evlendirdi.
Mescid-i Nebevî’nin minber ile kabri şerif’in arasında bulunan yerde toplanmış sahabilerin yanına çıkan Hz. Ömer onlara,
“Beni evliliğimden dolayı tebrik edin” dedi.
Onlar, “Kiminle ey Mü’minlerin Emiri” dediler.
Hz. Ömer, “Ali b. Ebî Talib’in kızı Ümmü Külsûm’le” dedi.
Mescid-i Nebevî’de sahabeye bu evlenme olayını anlatan Hz. Ömer devamında şöyle dedi:
“Rasûlullah (s.a.v.) ‘in şöyle dediğini işittim: “Kıyamet gününde benim nesebim ve bağım dışında bütün bağlar ve nesepler kopartılır.’’ Ben Rasûlullah (s.a.v.) ile arkadaşlık ettim, istedim ki onula bu evlilik vasıtası ile akrabalık bağımı da kurayım.’’
Ümmü Külsûm ile küçük yaşta evlenen Hz. Ömer, ona evlilik mehri olarak kırk bin dirhem verdi.190
Hz. Ömer’e vefat edinceye kadar eşlik eden Ümmü Külsûm Hz. Ömer’e biri erkek biri de kız olmak üzere iki evlat verdi. Bunlar, Zeyd ve Rukiye’dir.191
Ümmü Külsûm, ömrünün en büyük acılarında birisi olan babasının şehit edilmesine de tanıklık etti.
Hicretin kırk birinci yılında İbn Mülcem tarafından Hz. Ali şehit edildi. Babasının şehit edildiği yılda Kûfe’de Iraklılar’a onları kınayan bir konuşma yaptığı bildiriliyor. Elleri bağlı olarak getirilen İbn Mülcem’e şunu söyledi:
“Babamı şehit etmekle ona herhangi bir zarar vermedin ey Allah’ın düşmanı, Ama sen rezil rüsvay olacaksın.”196
Ümmü Külsûm’ün, Hz. Muaviye b. Ebû Süfyan’ın hilafetinin ilk yıllarında vefat ettiği rivayet edilir.197
Kaynaklara göre Ümmü Külsûm ile oğlu Zeyd aynı gün içerisinde vefat etmişlerdir.198
Cenaze namazlarını Zeyd’in kardeşi olan Hz. Ömer’in oğlu Abdullah kıldırdı. Başka bir rivayette ise dönemin yöneticilerinden Said b. As’ın kıldırdığı ve cenaze namazına Hz. Peygamber’in sahabilerinden seksen kişinin katıldığı bildirilmektedir.199
Kaynaklar:
186 Zehebî, Siyeru A’lami’n-Nubela, I, 1158. 187 İbn Sa’d, et-Tabakât, X, 429. 188 İbn Sa’d, et-Tabakât, X, 429. 189 İbnü’l-Esîr, el-Kâmil, II, 432; Rıza Savaş, “Râşid Halifeler Arasındaki Akrabalık Bağları”, İstem, Yıl:3, Sayı:6, 2005, s. 128.
190 İbn Sa’d, et-Tabakât, X, 430-431; İbnü’l-Esîr, Usdu’l-Ğâbe, s. 1632-1633; Zehebî, Siyeru A’lami’nNubela, I, 1158. 191 İbn Hacer, el-İsâbe, VII, 372. 192 İbnü’l-Esîr, el-Kâmil, II, 427-428. 193 Zehebî, Siyeru A’lâmi’n-Nubelâ, I, 1159.
196 İbnü’l-Esîr, el-Kâmil, II, 737; Ömer Rıza Kehhâle, A’lamu’n-Nisâ, s. 259. 197 Zehebî, Siyeru A’lami’n-Nubela, I, 1158. 198 İbn Hacer, el-İsâbe, VII, 372; Huriye Martı, “Ümmü Külsüm bint Ali”, DİA, TDV Yayınları, İstanbul 2012, XLII, 324. 199 İbn Sa’d, et-Tabakât, X, 430-431. 200 İbnKesîr, el-Bidâye, V, 220. 201 İbn Sa’d, et-Tabakât, III, 246; Muhibbuddîn et-Taberî, er-Riyâdu’n-Nadira, II, 364; İbn Hacer, elİsâbe, VII, 243; Zehebî, Târîhu’l-İslâm, III, 275.
HZ. ÖMER VE AİLESİ İsmail KAYA Yüksek Lisans Tezi