ÇARPMA İŞLEMİ ÜZERİNE MÜLAHAZA
Dört işlemden birisi şüphesiz ki çarpma işlemidir. İlkokul 1. Sınıftan itibaren öğretilmeye çalışılır. Zira onsuz işlem yapmak zordur. Problem çözmeyi kolaylaştırır. Çarpma işlemini günlük hayatta çok kullanırız. Olmazsa olmazlarımızdandır. Kişiler üstlendikleri mesleğe göre bu işlemi kullanırlar.
Çarpma işlemi toplama işleminin kısa yoludur. (2*6)=2+2+2+2+2+2'dir. Bu basit işlemde bile çarpmanın ne kadar işlemi kısalttığı açıkça görülmektedir.
Dört işlemi iyi bilmek gerekir. Hayata tatbikatını iyi yansıtmak gerekir. Bilim insanları, öğrendiğimiz bilgileri yeri va zamanı geldiğinde uygulama alanına koyma işlemine "transfer" ismini vermişler. Öyle ise dört işlemi hayatımıza transfer etmeliyiz.
"Çarpma" kelimesini mecaz anlamda da çok kullanıyoruz. "Falan kişi falanı çarptı." " Aklını kullansaydın da çarpılmasaydın"...gibi misaller verilebilir.
Klasik çarpma işlemleri nasıl yapıldığını ilkokulu bitiren herkes bilir. Zihnimizden bası sayıların çarpımlarını ezber de biliriz. Bazı rakamları da kısa yoldan çarpma işlemi yaparak sonucunu söyleriz. 10'un katlarıyla kısa yoldan çarpma işlemlerini çoğumuz biliriz. 100*100=10 000...gibi. Fakat çarpma işleminin çarpanları ve sonucu arasındaki ilişkileri pek bilmeyiz. Çok da merak etmeyiz nedense. İşimizi yürütecek kadar bilmemiz yeter deyip gerisine kafa yormayız.
Kur'an'ı Kerim'de "Efela ta'ğkiluun" "Akletmez misiniz"? buyurulmaktadır. Bir sınır konulmamış. İnsanlığın menfaatine olacak her şey için akletmek gerekir. Gelişmiş ülke insanları akıl yürütme işini bizden çok daha iyi yapıyorlar. O yüzden çok ilerdeler. Dünyanın ekonomi düzey sıralamasında ilk 10'a giren bir İslam ülkesi görememekteyiz. Çok üzücü bir durumdur.
" Üst biliş geliştirme" diye bir kavram literatüre koymuşlar ecnebiler. Bizim bu ve benzeri kavramlardan belki de haberimiz yok. Ben çarpma işlemini burada seçmemin amacı, "üst biliş geliştirme"kavramını biraz da açmak içindir. Onun izahını aşağıda kısaca yapmaya çalışacağım.
Klasik anlamda bir çarpma işleminin iki çarpanı, bir de çarpımı yani sonuç bölümü vardır. Bu bölümler birbirine çok bağlıdır. Bizim akrabalık bağlarımız gibi. Aradaki bağlarının neler olduğunu bilmek lazım. Nasıl mı? Çarpım ile çarpanlardan biri verildiğinde, diğer çarpanı nasıl buluruz mesela?
Çarpmanın bir de işlem bölümü vardır. Çarpma işlemi bölümünde neden basamak kaydırması yapıyoruz? Bu konuyu düşünerek gerekçesini bulabilmek esasen "üst akıl biliş grliştirme" olur. İşlemlerdeki bu pozisyonları farkedip gerekçelerini sezebilen öğrenciler zeki olduklarını gösteriyorlar.
Bu arada diğer üç işlem hakkında da buna benzer özellikler vardır. Bu konular üzerinde düşünmek ve yorumlarınızı geliştirmemiz bize ve nesillerimize fayda sağlayacaktır. Derhal üst akıl bilişimizi geliştirmemiz ve hayattaki olayların perde arkasında dönen dolapları sezmek gerekir. Başka türlü hayatla ve dünya meşgaleleriyle mücadele etmemiz mümkün değildir.
Burada dört işlemi ve bilgilerini hayata TRANSFER etmeliyiz. Elde edilen sonuçları hayatın gerçekleriyle iyi değerlendirmemiz icap etmektedir.
Son olarak memlekette ve dünyada çok "çarpan" insanlar bulunmaktadır. Bu tür çarpışmalar bir çok aileyi de yıkmaktadır. İflaslar yaşanmaktadır. Özellikle sosyal medya aracılığı ile çarpma işlemi yapanlar her geçen gün artmaktadır. Çok dikkatli olmak gerekir.
Ne kimseyi çarpalım, ne de kimseye çarpılalım.Uyanık olma zamanıdır. Çok geniş perspektiften olayları değerlendirmemiz gerekmektedir. İşlerimizi ve alışverişlerinizi matematiksel kurallara ve hayatın gerçeklerine uyarak yapalım diyor, saygılar sunarım. Selam ve Dua ile...
23.06.2023
M. Cemal TOMAR