2. Bayezid, denilince akla ilk olarak "Sofu-Veli" ünvanı gelse ve pasiflik ile itham edilse dahi O bu kalıplara sığmayacak kadar tedbirli ve stratejist bir hükümdardı.
Sofu- Veli denilmesi ya da 1481'den sonra bu şekilde görünmesi veya kimliğe bürünmesi bile babası Fatih ve devrine olan bir tepkinin ürünüdür. Öncelikle adam kazanmasını çok iyi biliyor. Kamu diplomasisini en iyi uygulayan sultanlardan birisi. Kemalpaşazade'nin aktardığına göre daha babasının matem kıyafeti üzerinde iken Paşalarına mülklerini ve vakflarını ihsan etti. [8. Defter, Ahmet Uğur neşri sayfa 3,5]
Zira babası Fatih dini ve felsefi tartışmalara katılmasından dolayı dinsizlik ild suçlanırdı. Resimini yaptırıp saray duvarlarına astırması ve vakıf mallarına el koyması ise tamamen onu halktan kopardı. Yeniçeriler dahi artik huzursuzlnmıştı. Zira para ayarındaki bu düşüş en çok onları zor durum düşürüyordu. Bu yüzden 1478"deki İşkodra Kusatmasında şevkle hücum etmediler ve her biri yerlere yattı.
Buna rağmen 3 Mayıs 1481'de ölüp 22 Mayıs'da defnedildiği zaman ilk kabir kitabesine "Rodos ve İtalya kurtuldunuz" yazılmıştı.
Binbir zorlukla 2. Bayezid 21 Mayısta İstanbula geldi ve oğlu Korkut'dan tahtı devraldı ancak bu sefer Cem gailesi çıktı. Bayezid, ısrarla Otranto'yu alan ve Arnavudluk çevresinde akınlar yapan Gedik Ahmed Paşayı İstanbula çağırdi. Gedik ise İstanbul'a yolladığı mektuplarda istediği donanmanın gönderilmediğinden yakınıyordu. Bayezid, eğer gelmezse onu asi ilan edeceğini söyledi. Zira Otranto elden çıktı ama Bayezid tahtına kavuştu.
Zira tahtını sağlama almada Gedik Ahmed Paşanın kilit görev yapacağını biliyordu. Nitekim de öyle oldu. Buna rağmen Gedik Ahmed aslında Bayezid'i sevmezdi. Bayezid de Gedik'i ama Bayezid Gedik'e el mahkumdu. Zira Cem ordu topmış Bursa'ya gelmişti. Cem Konya'dan gelirken Kapihalkinı almış Bursa'daki Yeniçerilerin dd gönlünü almıştı. Bayezid'in Gedik'i ısrarla çağırmasının nedeni Yeniçerilerin adeta onu "taparcasına" seviyor ve saygı gösteriyor olmasıdır. Yeniceriler için Gedik Paşa bir idol idi. Nitekim Gedik'in İstanbula gelmesi Bayezid'in umduğu etkiyi sağladı. Bayezid hem kendi tarafındaki Yeniçerileri motive etmek hem de Cem tarafında olan Yenicerileri kendi safına çekmek için Gedik Ahmed'in gelmesinde ısrarcı idi.
Hatta Tevarih-i Al-i Osman'ın nakline göre Cem ve Bayezid'in ordusu Yenişehir'de karşı karşiıya gelir. Cem yanındakine " O uzaktan atla gelen de kimdir?" Der. Yanındaki "Gedük Paşa" değince Cem " busaatten sonra bizim zafer elde etmemiz mümkün değildir"der ve harp meydanında az bir mukavemetten sonra kaçar.
Bayezid Cem'e karşı ikinci zaferini de kazanmış olur.
Not; Son bir senedir Fatih devri üzerine yaptığım okumalarım bitti ve almam gereken notları aldım. 2. Bayezid'e geçtim. Bundan sonraki paylaşımlar 2. Bayezid üzerine olacak. Vereceğim rahatsızlıktan dolayı özür dilerim
*****
2. Bayezid bütün uğraşlarına ve oğlu Selim ile savaş dahi yapmasına rağmen tahtını kurtaramaz. En son Paşalar ve on kadar yayabaşı saraya girer ve hasta yatan Bayezid'in huzuruna çıkarlar.
Paşalar der ki; "Devletlü hünkar, tuzunuz etmeğünüz yidük. Helal eylen. Taşra çıkıcak bizüm işimüz tamam iderler"
Padişah ayıttı; " Şimdi ben padişahluğum vermiyecek beni gelüp katl iderler mi?"
Bunlar ayıttı; " Yok katl itmezler, amma harbe ucıyle kaftanunuzdan çeküp tahttan aşağa indürürler"
Padişah bir miktar fikre varup andan sonra başun kaldırup " padişahlugum oğlum Selim'e virdüm didi"
Anonim Osmanlı Kroniği 1299-1512, Haz. Necdet Öztürk, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul;2000, sa.142