Türkiye’nin ilk tank projesi MKE Kırıkkale 1943. II. Dünya Savaşı sürerken yapılan ve birçok kişinin haberdar olmadığı tankımız seri üretime geçememiştir. Marshall Planı yıllarında, MKE’nin aldığı siparişler çok azaldı. Fabrikalar neredeyse işsiz kaldı.

Türkiye’nin ilk metalürji mühendisi, daha sonra Makine Kimya Endüstrisi genel müdürü Selahattin Şanbaşoğlu (1907-1995), Mustafa Kemal Dönemi' nde başlatılan çılgın sanayileşme atılımına emeğiyle tanıklık ediyor :

“1940’ta, kendi girişimimizle tank yaptık. Bunun sadece Ford motoru dışarıdan geldi. Tasarımı tamamen bizim. Zırh levhası, topu, paleti, aktarma organları hepsi bizim üretimimiz. Bu tank 1946’da Cumhuriyet Bayramı töreninde geçti. Amerikan yardımı başlayınca hazırcılık ve kolaycılığa kaçma başladı.” Sipariş gelmeyince üretilmiş tek tank olarak kaldı.

Kaynak; Prof. Dr. Bilsay Kuruç “Mustafa Kemal Döneminde Ekonomi – Büyük Devletler ve Türkiye” İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2011, syf.382.

Maalesef bu yıllarda ABD marshall yardımlarının bedeli olarak Nuri Demirağ uçak fabrikası, TOMTAŞ Kayseri uçak fabrikası, Şakir Zümre mühimmat fabrikası kapatıldı. Nuri Killigil silah ve mühimmat fabrikası da 2 Mart 1949 yılında fail-i meçhul patlama neticesi imha edildi.

Çünkü, Amerika Türkiye'nin Tank, Top, Uçak, Gemi, silah ve mühimmat, motor, otomobil ve stratejik öneme sahip makina yapmasını istemiyordu. Marshall yardımlarının bedeli memleketimize çok ağır oldu.

İlhami Pektaş